---

مقدمه و هدف: سل هنوز یکی از مهم ترین علل مرگ و میر در دنیا است. میزان بروز آن در دو دهه اخیر در کشورهای پیشرفته افزایش یافته و در کشورهای در حال توسعه نیز همچنان میزان بروز و شیوع بالایی دارد. این افزایش شامل موارد سل خارج ریه نیز می شود. این مطالعه برای بررسی نوع بافت مبتلا به سل خارج ریه در 14 سال گذشته در بیمارستان شهید بهشتی بابل انجام شد.مواد و روش ها: موارد تشخیص داده شده سل خارج ریه و پلور در بخش آسیب شناسی بیمارستان شهید بهشتی بابل طی 14 سال (82-69) مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، جنس و بافت یا عضو مبتلا از بایگانی استخراج گردیده و در جدول مناسب طبقه بندی شد. یافته ها: در طی 14 سال کلا 82 مورد سل خارج ریه و پلور تشخیص داده شد که 44 نفر مرد و 38 نفر زن بودند. کمترین سن ابتلا 8 ماه و بیشترین 79 سال بود. بیشترین موارد لنفادنیت سلی (45 مورد) بود. بقیه شامل: نسج نرم 14 و استخوان 4، روده 3 و اندومتر و پوست و بیضه و اپیدیدیم هر یک 2 مورد و تخمدان، پروستات، کلیه، سینوویوم، معده، پاروتید، لوزه و حنجره هر کدام یک مورد بودند. تشخیص با دیدن باسیل اسیدفاست در رنگ آمیزی زیل نلسون در برش بافتی و سپس پاسخ بالینی به درمان ضد سل صورت گرفت.نتیجه گیری: هر چند در این مطالعه بیشترین موارد سل خارج ریه و پلور در عقده لنفاوی بود، اما موارد ابتلای اعضای دیگر که درگیری آنها با سل نادر است، این ضرورت را ایجاب می کند که در تشخیص بالینی بیماران با علایم غیر معمول احتمال وجود این بیماری نیز در نظر گرفته شود و اقدامات تشخیصی مناسب و درمان به موقع انجام گیرد.