---

مقدمه و هدف: آلومینیوم که سومین عنصر فراوان پوسته زمین است، ماده ای سمی برای بدن محسوب می شود. اثرات سمی آن بر بدن حیوانات آزمایشگاهی بالغ مورد مطالعه فراوان قرار گرفته است. اما مطالعات در خصوص اثرات این عنصر در تکوین جنین و سمیت آن برای جنین کافی نبوده و گزارشات موجود متناقض می باشند. در این تحقیق بروز ناهنجاری های مادرزادی خارجی در جنین های موش به دنبال قرار گرفتن در معرض کلرید آلومینیوم در یک دوره زمانی کوتاه، مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: موش های سفید NMRI با وزن 24 الی 33 گرم مورد استفاده قرار گرفتند. روز مشاهده پلاک واژنی به عنوان روز صفر حاملگی در نظر گرفته شد و موش ها به طور تصادفی در 6 گروه 12 تایی جای داده شدند. در سه گروه اول به ترتیب روزهای دهم، یازدهم و دوازدهم حاملگی یک دوز کلرید آلومینیوم به میزان mg/kg 150 به صورت داخل صفاقی تزریق شد. در سه گروه دیگر به عنوان گروه های شاهد در روزهای یاد شده مقدار 0.3 میلی لیتر سرم فیزیولوژیک تزریق شد. موش ها در روز پانزدهم کشته شده و جنین ها از رحم بیرون آورده شدند و پس از وزن کردن و اندازه گیری طول سری- دمی (CR) با استفاده از استریومیکروسکوپ وقوع ناهنجاری های ساختمانی خارجی مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته ها: میانگین وزن جنین ها در گروه های تجربی روزهای دهم، یازدهم و دوازدهم به طور معنی داری کمتر از گروه های شاهد بوده است (P<0.05). اما طول CR تفاوتی را نشان نداده است. فراوانی ناهنجاری های خارجی در گروه های تجربی یاد شده به ترتیب 47.0، 37.0 و 33.1 درصد و در گروه های شاهد به ترتیب 9.8، 10.2 و 8.7 درصد بوده است که اختلاف بین گروه های تجربی و شاهد معنی دار بوده است (P<0.05).نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که کلریدآلومینیوم دارای اثر سمی و تراتوژنیک بر جنین های موش بوده و حتی در معرض قرار گرفتن جنین ها برای یک دوره کوتاه می تواند باعث بروز ناهنجاری های ساختمانی در آنها شود.

---

زمینه و هدف : استامینوفن دارویی است که به طور شایع توسط مادران باردار در طی تمام مراحل بارداری به عنوان ضد درد و تب‌بر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مطالعه به منظور روشن شدن اثرات تراتوژنیک مصرف طولانی استامینوفن در قبل و حین بارداری و تاثیرات اسید فولیک در پیشگیری از این اختلالات در جنین‌های موش طراحی گردید.

 

روش بررسی : 210 سر موش باردار از سوش Balb/c در شرایط استاندارد آزمایشگاه حیوانات، در قالب 3 گروه تجربی I ، II و III (هر گروه 30 سر موش) دسته‌بندی شدند. حیوانات گروه تجربی I ) شامل 3 زیر گروه 10I ، 20I و 30I به تعداد 10 سر موش در هر زیر گروه) به میزان mg/kg/day40 شربت استامینوفن به صورت گاواژ به ترتیب در زمان‌های 10 و 20 و 30 روز قبل از حاملگی و 10 روز اول حاملگی دریافت نمودند. گروه‌های کنترل معمول و کنترل منفی به همان تعداد (10 سر موش) به ترتیب نرمال‌سالین و ماده بی‌اثر دارو را مصرف نمودند. حیوانات گروه تجربی II (10II، 20II و 30II) نیز به میزان mg/kg/day 80 در دو دوز صبح و عصر و در زمان‌های فوق‌الذکر از دارو استفاده نمودند. همچنین در گروه تجربی  III(10III، 20III و 30III) موش‌هاmg/kg/day80 استامینوفن به همراه اسید فولیک با دوز mg/kg/day 14/0 دریافت کردند. یک‌سری گروه‌های کنترل معمول و کنترل منفی نیز برای این دو گروه استفاده شد. موش‌ها در روز 18 حاملگی با استفاده از بیهوشی سزارین شده و جنین‌ها توسط استریومیکروسکوپ مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات در جداول توزیع فراوانی درج گردید و توسط آزمون‌هایANOVA  و  TUKEY و با استفاده از نرم‌افزار SPSS ارزیابی شد.

 

یافته‎ها : مصرف طولانی مدت استامینوفن برای هر دو دوز mg/kg/day 80 و 40 و در زمان‌های 20 و 30 روز قبل از حاملگی و 10 روز اول حاملگی می‌تواند باعث ناهنجاری‌های در اندام از جمله بدشکلی، کوتاهی و عدم تشکیل دست و غیرقرینگی در اندام‌ها شود. خونریزی‌های زیرجلدی و جذب جنینی نیز از دیگر موارد مشاهده شده بود. در گروه 30I  تعداد نوزادان ناهنجار 1/16 و ناهنجاری‌های اندام 3/11درصد مشاهده شد. در گروه 20II میزان ناهنجاری‌های جنینی 5/6 درصد و ناهنجاری‌های اندام 9/4 درصد مشاهده شد. در گروه 30II میزان ناهنجاری‌های جنین 14 و ناهنجاری‌های اندام 4/12 درصد مشاهده شد. در گروه 20III  که دارو و اسیدفولیک همزمان مصرف کردند،میزان ناهنجاری ها به 6/1 درصد کاهش پیدا نمود و در گروه 30III  نیزمیزان ناهنجاری‌ها به 6/1 درصد تقلیل یافت (05/0P<).

 

نتیجه‎گیری : این مطالعه نشان داد که مصرف زیاد و طولانی مدت قبل و در حین حاملگی استامینوفن در موش‌ها باعث ناهنجاری‌های جنینی به ویژه در اندام‌ها می‌گرددو مصرف همزمان اسیدفولیک با استامینوفن در کاهش ناهنجاری نقش مؤثری دارد.