---

زمینه و هدف:Onosma dichroanthum Boiss.متعلق به خانواده بوراژیناسه است و یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی در شمال ایران به شمار می‌آید.این مطالعه به منظور تعیین اثرپماد عصاره پترولیوم اتری ریشه گیاه Onosma dichroanthum Boiss.بر التیام زخم بازپوستی ایجاد شده به شیوه جراحی در موش‌های صحرایی بااستفاده از روش ارزیابی کشش‌پذیری انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی 18 سر موش صحرایی نر بالغ به سه گروه شاهد، حامل و تجربی تقسیم شدند. در همه موش‌ها زخم برشی با ضخامت کامل پوست در جهت سری-دمی به طول 20 میلی‌متر در ناحیه پشت ایجاد شد.موش‌ها در روز 14قربانی شدند.از زخم‌ها نمونه‌برداری شد و آزمایش بیومکانیکی از نوع کشش‌پذیری (tensiometery) روی آنها انجام و نیروی حداکثر (N) ،سفتی ارتجاعی(N/mm2)و میزان کار انجام شده(N/mm)محاسبه شد. یافته‌ها :میانگین داده‌های آزمایش بیومکانیک نیروی حداکثر، سفتی ارتجاعی و میزان کار انجام شده در روز 14 در بین گروه‌های شاهد، حامل و تجربی تفاوت آماری معنی‌داری را نشان نداد. نتیجه‌گیری : پماد حاوی عصاره پترولیوم اتری ریشه گیاه Onosma dichroanthum Boiss.اثری بر التیام زخم نداشت.

---

زمینه و هدف: مفصل مچ پا به‌خاطر تحمل وزن یکی از آسیب‌پذیرترین مفاصل بدن است. پای پرونیت، یک نوع ناهنجاری است که باعث کاهش ارتفاع قوس طولی داخلی هنگام تحمل وزن بدن می‌گردد و یکی از شایع‌ترین عارضه‌های اندام تحتانی است. این مطالعه به منظور مقایسه اثر آنی و 8 هفته تمرینات در آب و تراباند بر نرخ بارگذاری، ایمپالس و گشتاور آزاد در افراد دارای پای پرونیت هنگام راه‌رفتن انجام شد.

روش بررسی: این کارآزمایی بالینی روی 45 دانشجوی پسر دانشگاه محقق اردبیلی دارای پای پرونیت انجام شد. آزمودنی‌ها به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری کنترل، تراباند و تمرین در آب قرار گرفتند. گروه مدخله به مدت 8 هفته تمرینات را اجرا نمودند و اثر آنی و طولانی مدت تمرینات مورد مقایسه قرار گرفت.

یافته‌ها: اوج مثبت و منفی گشتاور آزاد، نرخ بارگذاری عمودی، ایمپالس عمودی در گروه تمرین در آب پس از 8 هفته در مقایسه با پیش‌آزمون و آنی، کاهش آماری معنی‌داری یافت (P<0.05). همچنین ایمپالس راستای داخلی-خارجی در گروه تمرین در آب پس از 8 هفته در مقایسه با پیش‌آزمون و آنی، افزایش آماری معنی‌داری یافت (P<0.05). به علاوه اوج مثبت گشتاور آزاد، ایمپالس عمودی در گروه تراباند پس از 8 هفته در مقایسه با پیش‌آزمون و آنی، کاهش آماری معنی‌داری نشان داد (P<0.05). همچنین نرخ بارگذاری در گروه تراباند آنی و پس از 8 هفته در مقایسه با پیش‌آزمون کاهش آماری معنی‌داری یافت (P<0.05).

نتیجه‌گیری: تمرینات در آب و تراباند بعد از 8 هفته می‌تواند اثرگذاری بهتری بر نرخ بارگذاری، گشتاور آزاد و ایمپالس در افراد مبتلا به پای پرونیت طی راه‌رفتن داشته باشد.

---

پای پرونیت به عنوان یکی از ناهنجاری‌های رایج پا می‌تواند بیومکانیک اندام تحتانی را تحت تأثیر قرار دهد. استفاده از انواع ارتوزهای پا از جمله کفی و بریس در درمان این عارضه بسیار رایج است. نتایج موجود در رابطه با اثر ارتوزها بر درد و بیومکانیک مبتلایان به عارضه پرونیت پا متفاوت است. این مطالعه مروری در زمینه ارزیابی اثر ارتوزهای پا و کفش‌ها بر بیومکانیک اندام تحتانی و تعادل در افراد دارای پای پرونیت انجام شد. جستجوی مقالات به زبان فارسی و لاتین از ابتدای سال 2004 تا انتهای سال 2022 بود که در پایگاه های تخصصی PubMed ، WOS ، Scopus ، ISC و موتور جستجو Google Scholar انجام گرفت. به علاوه نوع مطالعات جستجو شده از نوع مقالات پژوهشی اصیل، مروری و کارآزمایی بالینی بودند. 52 مقاله مرتبط با استفاده از کلید ‌واژه‌های پای پرونیت، ارتوزهای پا، کفی طبی و کفش کنترل حرکتی انتخاب شدند و در نهایت 22 مقاله در ارتباط با اثر ارتوز و کفش بر عارضه پرونیت پا مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های 6 مقاله نشان‌دهنده بهبود تعادل و به طور خاص تعادل پویا بودند. بررسی یافته‌های 2 مقاله حاکی از اثرات مثبت در بهبود درد پاشنه بودند. تعداد 8 مقاله نیز گزارش نمودند کاهش نیروهای وارده بر مفاصل، جذب شوک و در نتیجه جلوگیری از آسیب‌های دویدن مرتبط با پرونیشن و بهبود فعالیت عضلانی در هنگام استفاده از ارتوز رخ می‌دهد. به علاوه، 4 مقاله بهبود عملکرد ورزشی در ورزشکاران، کاهش نیروهای عکس العمل زمین و همچنین تغییر در فرکانس فعالیت عضلات را گزارش نمودند. در نهایت تعداد 2 مقاله نشان داد که کفش کنترل حرکتی مانع تشدید آسیب در نتیجه افزایش خستگی و به دنبال آن افزایش بارگذاری مکانیکی در حین دویدن می‌شود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ارتوزهای پا و کفش کنترل حرکتی می‌توانند اثرات مثبتی بر تعادل، بهبود فعالیت عضلات اندام تحتانی، کاهش پرونیشن پا و نیروهای وارده بر پا و مفاصل اندام تحتانی داشته باشند.

---

زمینه و هدف: خستگی یکی از عوامل موثر در تغییر فعالیت الکتریکی عضلات به شمار می‌آید. به طوری که این شاخص در ارتباط مستقیمی با افزایش پتانسیل آسیب‌های عضلانی و افت عملکرد در مراحل مختلف ورزشی قرار دارد. این مطالعه به منظور مقایسه فرکانس فعالیت الکتریکی عضلات اندام تحتانی قبل و بعد از خستگی طی دویدن در افراد با سابقه COVID-19 در مقایسه با افراد سالم انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه شبه تجربی روی 14 زن با سابقه ابتلاء به COVID-19 طی دو ماه گذشته (گروه تجربی) و 14 زن بدون سابقه ابتلاء به COVID-19 (گروه کنترل) با دامنه سنی 30-18 سال به روش نمونه‌گیری در دسترس در شهر اردبیل انجام شد. پروتکل خستگی با استفاده از تردمیل پیشرفته با سرعت 6 کیلومتر در ساعت شروع شد و سرعت تردمیل هر 2 دقیقه یک کیلومتر در ساعت افزایش یافت. از مقیاس ادراک 6 تا 20 Borg برای تعیین لحظه نهایی خستگی شرکت کنندگان استفاده شد. پروتکل خستگی دویدن در حالت پایدار بیش از 17 در مقیاس 6 تا 20 Borg یا 80 درصد حداکثر ضربان قلب به پایان می‌رسید. داده‌های الکترومایوگرافی با استفاده از برنامه بایومتریک دیتالیت قبل و بعد از پروتکل خستگی تحلیل شدند.

یافته‌ها: در فرکانس فعالیت الکتریکی عضله پهن خارجی بین پس‌آزمون گروه کنترل و گروه تجربی افزایش آماری معنی‌داری وجود داشت (d=0.410, P=0.035). مقایسه بین اختلاف پیش‌آزمون - پس‌آزمون فرکانس فعالیت الکتریکی عضله پهن خارجی بعد از خستگی در مقایسه با قبل از خستگی طی فاز پاسخ بارگیری دویدن در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل افزایش آماری معنی‌داری داشت (d=0.602, P=0.016). فرکانس فعالیت عضله نیم‌وتری بعد از خستگی در مقایسه با قبل از خستگی طی فاز میانه استقرار دویدن دچار افزایش شد  (d=0.261, P=0.005). اثر عامل خستگی بر فرکانس فعالیت عضله پهن خارجی طی فاز هل دادن دویدن از نظر آماری معنی‌دار بود  (d=0.140, P=0.049). فرکانس فعالیت عضله پهن خارجی بعد از خستگی در مقایسه با قبل از خستگی طی فاز هل دادن دویدن در گروه تجربی دچار افزایش گردید.

نتیجه‌گیری: افزایش فعالیت الکتریکی عضلات اندام تحتانی در فازهای مختلف دویدن پس از خستگی در افراد با سابقه ابتلاء به COVID-19 می‌تواند به دلیل کاهش هماهنگی عصبی عضلانی باشد.

 

---

یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین مفاصل بدن انسان مفصل زانو است. ژنووالگوم (زانوی ضربدری) یکی از ناهنجاری‌های اندام تحتانی در صفحه فورنتال است که می‌تواند با تغییرات بیومکانیک اندام تحتانی همراه باشد. این مرور سیستماتیک به منظور ارزیابی اثر انواع تمرینات ورزشی اصلاحی و ابزارهای حمایتی در مبتلایان به زانوی ضربدری انجام شد. جستجوی مقالات از نوع پژوهشی اصیل، مروری و کارآزمایی بالینی به زبان فارسی و انگلیسی از پایگاه‌های استنادی WOS ، SID ، ISC ، Magiran ، Scopus ، PubMed و Google Scholar منتشر شده طی ژانویه 2008 تا ابتدای مارس 2023 انجام شد. تعداد 76 مقاله مرتبط بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند و در نهایت 22 مقاله در ارتباط با اثر انواع تمرینات ورزشی و ابزارهای حمایتی بر عارضه زانوی ضربدری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های یک مطالعه در ارتباط با اثر تمرینات هوازی با اثرگذاری بر شاخص توده بدنی و کاهش شدت ژنووالگوم بود. یافته‌های برخی از مطالعات در زمینه اثر مثبت انجام تمرینات مقاومتی و اصلاحی بر بهبود فعالیت الکتریکی عضلات و ثبات زانو بوده است. بررسی یافته‌های یک مطالعه نشان داد که استفاده از کفی طبی می‌تواند عاملی مهم برای افزایش حمایت از مفصل زانو هنگام فرود از پله‌ها باشد. یافته‌های شش مطالعه نشان‌دهنده اثر مثبت استفاده ارتز، گوه و بریس در مبتلایان زانوی ضربدری بودند. در حالی که تنها در یک مطالعه به اثر منفی استفاده از ابزارهای فوق به دلیل کاهش زاویه محدود کننده بریس مورد استفاده در مفصل زانو، افزایش نیروهای وارده و در نهایت افزایش آسیب اشاره شده است. در نهایت یافته‌های سه مطالعه با اثر مثبت استفاده از کنزیوتیپ در مبتلایان به عارضه زانو ضربدری مرتبط بودند. به‌نظر می‌رسد که انجام تمرینات ورزشی اصلاحی به ویژه تمرینات مقاومتی با تراباند و اصلاحی همراه با ابزارهای حمایتی همچون کفی برای حمایت قوس داخلی پا و کنزیوتیپ می‌تواند برای کاهش درجات والگوس زانو در مبتلایان به عارضه زانو ضربدری مفید واقع شود.

---

 مطالعات نشان‌دهنده اثر قابل توجه تمرینات توانبخشی بر بهبود عوارض مربوط به آسیب مچ‌ پا هستند. این مطالعه مروری به منظور ارزیابی اثر انواع پروتکل‌های تمرینی با و بدون استفاده از تیپینگ و کنزیوتیپ در افراد دارای آسیب مچ پا انجام شد. جستجوی مقالات به زبان فارسی و انگلیسی از سال 2007 لغایت 2023 در پایگاه‌های تخصصی PubMed، Scopus، Science direct، Wos، Goolge scholar، ISC، Civilica، SID و Magiran انجام شد. برای استخراج مقالات از کلیدواژه‌های لیگامنت مچ‌پا (Ankle ligament)، آسیب مچ‌پا (Ankle Injury)، اسپرین مچ‌پا (Ankle Sprain)، تمرینات اصلاحی (Corrective Exercises) و تیپینگ (Taping) استفاده شد. در نهایت 16 مقاله در ارتباط با اثر انواع پروتکل تمرینی با و بدون استفاده از تیپینگ پس از آسیب مچ‌پا مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. بررسی 6 مقاله نشان داد، پروتکل‌های تمرینی با استفاده از تیپینگ با افزایش قدرت عضلات ناحیه مچ‌پا و بهبود متغیرهای منتخب کینتیک، حس‌عمقی و عملکرد مچ‌پا سبب کاهش احتمال بروز آسیب اندام تحتانی شده است. همچنین بررسی 3 مقاله در حوزه پروتکل‌های تمرینی با استفاده از تیپینگ نشان داد که استفاده از تیپینگ اثر معنی‌داری بر عملکرد ندارد. همچنین مطالعه 7 مقاله در حوزه پروتکل‌های تمرینی بدون استفاده از تیپینگ نشان داد؛ انجام چنین تمریناتی سبب بازیابی قدرت عضلات و بهبود حسی‌ عمقی و تعادل ایستا می‌شود. نتایج نشان داد؛ انجام پروتکل‌های تمرینی مختلف با و بدون استفاده از تیپینگ برای پیشگیری از آسیب مجدد لیگامان های مچ‌پا به طور قابل توجهی اثرگذار است؛ اما استفاده از تیپینگ می‌تواند اثر بهتری بر بهبود آسیب‌های مچ‌پا داشته باشد.