---

استافیلوکوک طلایی یکی ازشایع ترین عوامل مؤثر در عفونت های پوستی و سیستمیک می باشد. به طور طبیعی بیش از 30 درصد افراد، ناقل این باکتری در پوست و بینی خویش می باشند. افزایش روز افزون مقاومت داروئی در این باکتری ها و به تبع آن، گسترش عفونت های ناشی از آن، توجه مجامع علمی را معطوف به خود نموده است. به همین دلیل، بر آن شدیم میزان شیوع ناقلین طبیعی استافیلوکوک طلایی را در بینی کودکان سالم دبستانی شهرستان گرگان مورد بررسی قرار دهیم. بدین منظور، از بینی 1193 دانش آموز دبستانی طی زمستان 77 فروردین 78 به وسیله سواپ استریل نمونه برداری شد و پس از آزمایش های تشخیصی تعداد 194 مورد (16.3 درصد) استافیلکوکوک طلائی جدا شدند، که این میزان در جمعیت دختران 114 مورد (16.1 درصد) و در پسران 80 مورد (16.4 درصد) بود. از نظر آماری، تفاوت مشاهده شده معنی دار نبود. تعداد باکتری جدا شده در نقاط روستایی 109 مورد (17.6 درصد) و بیش از موارد جداسازی از نقاط شهری به تعداد 85 مورد (14.8 درصد) بوده است.این اختلاف به دست آمده معنی دار نبود. لیکن میزان شیوع ناقلین در گروه های سنی 6 تا 12 سال 25.3-12 درصد بود که اختلاف مشاهده شده کاملا معنی دار بوده است .(P<0.001) نمونه های جدا شده از حیث مقاومت به متی سیلین و سایر آنتی بیوتیک ها نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بیانگر مقاومت 34.8 درصد سویه ها به متی سیلین و 1.7 درصد سویه ها به ونکومایسین بود. مشاهدات ما نشان دادند، تنها 4 درصد سویه ها نسبت به پنی سیلین حساس بوده اند. بنابراین با عنایت به نتایج حاصله، انجام پژوهش های دیگر در خصوص ارتباط سویه های جدا شده با بیماری های شایع استافیلوکوکی منطقه و تعیین مقاومت دارویی آنها ضروری به نظر می رسد.

---

عفونت دستگاه ادراری از بیماری های شایع دوران بارداری می باشد و اکثر عفونت های علامت دار آن نیز ناشی از باکتریوری بدون علامت است که عدم تشخیص و درمان به موقع آن می تواند برای مادر و جنین عواقب خطرناکی را به دنبال داشته باشد. این مطالعه به منظور تعیین شیوع باکتریوری بدون علامت در زنان باردار شهرستان گرگان در سال 1379 انجام شده است. بنابراین از 900 زن باردار مراجعه کننده به کلینیک سرپایی مرکز آموزشی- درمانی دزیانی گرگان نمونه ادرار وسط استریل تهیه و از لحاظ آزمایش های کامل ادرار و کشت مورد بررسی و تشخیص قرار گرفتند. سپس از باکتری های جدا شده با کلنی کانت بیش از 100،000 عدد، آنتی بیوگرام به روش کربی بائر بعمل آمد. نتایج نشان داد میزان شیوع باکتریوری در مادران باردار 3.7 درصد است و شایع ترین سازواره (ارگانیسم) جدا شده، اشرشیا کلی با 33.3 درصد، استافیلوکوک کوآگولاز منفی با 30.3 درصد و کلبسیلا با 15.2 درصد بودند. رابطه معنی داری بین سن، تعداد زایمان، سن حاملگی، سابقه عفونت ادراری تازه، سابقه سنگ کلیه، و وجود باکتریوری بدون علامت بدست نیامد. الگوی حساسیت دارویی سویه های جدا شده بیشترین حساسیت را به آمیکاسین و جنتامایسین نشان داد. اگر چه میزان شیوع باکتریوری در مطالعه حاضر (3.7 درصد) از مطالعات انجام شده در سایر نقاط کشور کمتر می باشد، به خاطر عوارض عمده ناشی از مشکل عفونت ادراری بدون علامت در زنان باردار توجه به این گونه افراد ضروری به نظر می آید. مطالعات تکمیلی سایر نقاط کشور نیز می تواند برای ارائه الگویی مناسب برای پیگیری و درمان زنان باردار مبتلا به باکتریوری بدون علامت مفید و مثمر ثمر باشد.

---

مقدمه و هدف: بیش از یک سوم جمعیت جهان آلوده به باسیل سل هستند. واکسیناسیون منظم با BCG به عنوان تنها واکسن مجاز و ایمن، سالهاست که برای کنترل این بیماری در ایران و بسیاری از نقاط جهان انجام می شود، ولی کارایی آن در نقاط مختلف، متفاوت و مورد اختلاف است. این مطالعه به منظور مشخص کردن سطح واکنش توبر کولینی 4.5 ماه و 7 سال پس از واکسیناسیون بدو تولد در سطح استان گلستان انجام شد.مواد و روش ها: 2700 شیرخوار 4.5 ماهه و 2400 کودک 7 ساله در سطح استان گلستان با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. پس از هماهنگی و کسب مجوز از خانواده ها، مسوولین مراکز بهداشتی و نیز مسوولین اداره های آموزش و پرورش استان و مدارس انتخاب شده، در هر فرد مورد بررسی، وجود اسکار BCG بررسی شد. سپس 0.1 میلی لیتر محلول توبرکولین 5T.U به صورت داخل جلدی تزریق گردید. اندوراسیون حاصله 48-72 ساعت بعد ارزیابی و ثبت گردید. نتایج به صورت تعیین فراوانی ثبت و نیز با آزمون تی با یکدیگر مقایسه گردید.یافته ها: در این مطالعه جمعا 2559 شیرخوار 4.5 ماهه و 2193 کودک 7 ساله در بررسی نهایی شرکت کردند. فراوانی اسکار BCG در شیرخواران 97.9 درصد و در کودکان 7 ساله 87.8 درصد برآورد گردید که تفاوت معنی داری را نشان می دهد (P<0.05). میانگین قطر اندوراسیون در شیرخواران 2.92 میلی متر و در 7 ساله ها تنها 0.66 میلی متر بود که تفاوت آنها از نظر آماری معنی دار است. بیش از 82 درصد از کودکان 7 ساله و 44.7 درصد شیرخواران فاقد هرگونه واکنش توبرکولینی بودند که این تفاوت نیز از نظر آماری معنی دار است (P<0.05).نتیجه گیری: میزان واکنش توبرکولینی مثبت در شیرخواران استان علی رغم واکسیناسیون بدو تولد، 4.5 ماه پس از واکسیناسیون بدو تولد بسیار پایین است و این میزان در کودکان 7 ساله به شدت کاهش یافته است. این یافته نشانگر آنست که واکسیناسیون بدو تولد در مثبت شدن تست توبرکولین نقش زیادی ندارد. نتایج همچنین نشان می دهد که وجود اسکار در محل تزریق واکسن می تواند نشانه مناسبی برای ارزیابی سابقه واکسیناسیون در شیرخواران باشد. با توجه به منفی بودن تست توبرکولین در اکثریت شیرخواران پیشنهاد می گردد کارایی واکسن در پیشگیری از بیماری سل با روش های دیگری مثل ارزیابی بروز بیماری در کودکان در یک مطالعه دراز مدت و طی چند سال و یا از طریق تعیین سطح سیتوکین ها بعد از واکسیناسیون تعیین گردد.

---

زمینه و هدف : ناخنک چشمی یک ضایعه فیبروواسکولار است که گاهی سبب کاهش بینایی شده و هنوز علت مشخصی برای آن یافت نشده است. این مطالعه به منظور تعیین نقش ویروس اپشتاین‌بار در تشکیل ناخنک چشمی انجام شد. روش بررسی : این مطالعه مورد - شاهدی روی 50 نمونه بافتی بیمارانی که تحت عمل جراحی ناخنک چشمی قرار گرفته بودند و 10 نمونه کونژنکتیوال طبیعی بیمارانی که تحت عمل جراحی چشمی غیر از ناخنک قرار گرفته بودند؛ انجام شد. وجود ویروس اپشتاین‌بار با استفاده از روش PCR بررسی شد. یافته‌ها : در بیماران تحت عمل جراحی ناخنک چشمی، 3 مورد (6 درصد) ابشتاین بار مثبت بود و نمونه‌های کنترل از این نظر منفی بودند. بین تشکیل ناخنک چشمی و عفونت با ویروس ابشتاین بار ارتباط آماری معنی‌داری یافت نشد. نتیجه‌گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که ویروس ابشتاین بار در ایجاد ناخنک چشمی نقشی ندارد.

---

زمینه و هدف : پلی‌مورفیسم‌های تک‌نوکلئوتیدی در ژن مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی که به میزان بالا در سطح سلول‌های T بیان می‌شود؛ نقش مهمی دارند. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی پلی‌مورفیسم ژن PDCD1.3 در بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوس منتشر (systemic lupus erythematosus: SLE) انجام شد.

روش بررسی : این مطالعه مورد - شاهدی روی 76 بیمار مبتلا به SLE و 56 فرد غیرمبتلا به SLE انجام شد. پس از استخراج DNA ژنومی، فراوانی پلی‌مورفیسم PDCD1.3 به‌وسیله واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز و روش توالی‌یابی ارزیابی شد.

یافته‌ها : بین فراوانی آلل‌ها و ژنوتیپ‌ها در rs11568821 ناحیه یاینترون 4 ژن PDCD1.3 در دو گروه مورد و شاهد اختلاف آماری معنی‌داری یافت شد (P<0.05). آلل A و ژنوتیپ AG در گروه مورد (5.9%) نسبت به گروه شاهد (0.09%) فراوانی بیشتری نشان داد (P<0.05). بین یافته‌های آزمایشگاهی و بالینی با فراوانی ژنوتیپ‌ها ارتباط آماری معنی‌داری یافت نشد.

نتیجه‌گیری : پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی در ناحیه یاینترون 4 ژن PDCD1.3 و rs11568821 می‌تواند به عنوان یک عامل ژنتیکی در ابتلا به SLE نقش داشته باشد.

---

زمینه و هدف: لیستریا مونوسیتوژنز (Listeria monocytogenes) یک پاتوژن غذازاد گرم مثبت است که سرما دوست بوده و توانایی تحمل درصد بالای نمک بیش از ده درصد را دارد. این باکتری در بسیاری از محصولات غذایی که مدت زمان نگهداری طولانی دارند رشد می‌کند. این مطالعه به منظور ارزیابی بیان ژن‌های hly و inlA باکتری لیستریا مونوسیتوژنز در وضعیت زنده اما غیر قابل کشت (Viable But non-Culturable state: VBNC) در دمای 4 درجه سانتی‌گراد انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی آزمایشگاهی 10⁶ باکتری در اواسط رشد لگاریتمی به محیط کشت BHI Agar غنی تلقیح و تا زمان از دست رفتن کشت در دمای یخچال (4 درجه سانتی‌گراد) بررسی و نگهداری شد. در انتهای دوره ژن 16S rRNA همچنین ژن‌های hly و inlA به‌عنوان ژن‌های بیماری‌زایی این باکتری مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی بیان این ژن‌ها قبل و بعد از ورود به حالت VBNC، به منظور مقایسه بیان آنها انجام گردید.

یافته‌ها: باکتری لیستریا پس از 5 ماه نگهداری در دمای یخچال توانایی کشت‌پذیری خود را از دست داد. نتایج بررسی بیان ژن نشان داد که در انتهای دوره باکتری وارد حالت «زنده اما غیر قابل کشت» شد. همچنین ژن‌های بیماری‌زایی hly و inlA آن در محیط غنی شده نیز بیان نشدند. با افزودن خون به محیط کشت غنی این باکتری ژن بیماری‌زایی همولایزین O مجدداً روشن گردید.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که امکان ورود باکتری به حالت VBNC در شرایط یخچال وجود دارد و بیان ژن‌های بیماری‌زایی آن تحت تاثیر قرار می‌گیرد. خون و فاکتورهای آن به عنوان عامل القا کننده برای ژن hly می‌تواند عمل کند. از اینرو بازبینی فرایندهای کنترل کیفیت میکروبی فرآورده‌های شیلاتی ضروری به‌نظر می‌رسد.

---

ویروس آنفلوانزا که از دیرباز همراه بشر بوده؛ سالانه باعث بروز اپیدمی‌های فصلی و گاه همه‌گیری‌های جهانی می‌شود. این ویروس تنفسی بسیار مسری با چهار نوع A ، B ، C و D بوده و عمدتاً از طریق قطرات تنفسی منتقل می‌شود که در میان آنها انواع A و B بیشترین تهدید برای سلامت عمومی محسوب می‌شوند. ویروس آنفلوانزای نوع A به عنوان خطرناک‌ترین نوع، با قابلیت ایجاد علائم تنفسی از خفیف تا شدید و عوارض خطرناکی مانند پنومونی، نارسایی تنفسی و میوکاردیت شناخته می‌شود. همه‌گیری تاریخی ۱۹۱۸ با 100-50 میلیون قربانی و پاندمی ۲۰۰۹ (H1N1) با 400-100 هزار کشته، گواهی بر قدرت ویرانگر این ویروس است. گروه‌های پرخطر شامل سالمندان، کودکان، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند که ۱۰درصد موارد بستری و ۳درصد مرگ‌ومیرها را تشکیل می‌دهند. علائم معمول شامل تب، سرفه، گلودرد و میالژی بوده و می‌تواند به عوارض جدی مانند سندرم زجر تنفسی شدید و تشدید بیماری‌های مزمن منجر شود. آنفلوانزا با درگیری هر دو بخش فوقانی و تحتانی دستگاه تنفسی و همراهی با علائم سیستمیک مانند تب، سردرد و میالژی شناخته می‌شود.
در این مطالعه مقطعی و گذشته‌نگر که روی 993 نمونه تهیه شده از بیماران (546 مرد و 447 زن) مشکوک به عفونت حاد تنفسی ویروسی بستری‌شده در بیمارستان‌های استان گلستان طی سال ۱۴۰۰ انجام شد؛ یافته‌های بالینی و آزمایشگاهی بیماران مبتلا به آنفلوانزا ارزیابی گردید. مطالعه مورد تایید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی گلستان (IR.GOUMS.REC.1401.383) قرار گرفت. نمونه‌ها با تست مولکولی Real-Time PCR برای آزمایشگاه تشخیص مولکولی استان ارسال شده بودند. تمامی این نمونه‌ها برای سارس کرونا ویروس 2 نیز مورد تست قرار گرفته بودند. نتایج آزمایشات به همراه داده‌های دموگرافیک، بالینی و آزمایشگاهی از طریق پرسشنامه استاندارد جمع‌آوری و با نرم‌افزار آماری SPSS-22 تجزیه و تحلیل شدند.
از 993 نمونه تست انجام شده برای آنفلونزا، 174 آنفلونزا مثبت گزارش شدند که همگی غیر از یک مورد از نوع آنفلونزای A بودند. همچنین از 993 تست انجام شده برای سارس کرونا ویروس 2، تعداد 271 مورد مثبت گزارش گردید. همچنین 11 بیمار به عفونت همزمان (co-infection) آنفلونزا و سارس کرونا ویروس 2 مبتلا بودند. میانگین سنی بیماران آنفلونزا بستری در بخش مراقبت‌های ویژه 15.11±55.60 سال و در سایر بخش‌ها 12.1±37.51 سال تعیین شد (P<0.015). از لحاظ جنسیت، نسبت مردان به زنان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه 3 برابر و در سایر بخش‌ها 1.35 برابر تعیین شد (P<0.031). در بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه، بالاترین درصد علامت بالینی مربوط به تب، سرفه، لرز و بی‌اشتهایی و در بیماران بستری در سایر بخش‌ها، تب و بعد از آن سرفه، درد در قفسه‌سینه و لرز تعیین شد. بین بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه با سایر بخش‌ها در علایمی از قبیل بی‌اشتهایی، آرترالژی، میالژی، گلودرد، سرفه، تهوع، سردرد و لرز، اختلاف آماری معنی‌دار بود (P<0.05). فاکتورهای خونی از قبیل گلبول سفید، درصد نوتروفیل و لنفوسیت، هموگلوبین، ESR و پلاکت مورد ارزیابی قرار گرفتند که در بین دو گروه بیماران اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده نشد. فاکتورهای بیوشمیایی از قبیل BUN، کراتینین، سدیم، پتاسیم، آنزیم‌های کبدی نظیر آلانین ترانس آمیناز، آسپارتات ترانس آمیناز، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز، کراتین فسفوکیناز بیلی‌روبین مستقیم و غیرمستقیم نیز مورد بررسی قرار گرفتند که در بین دو گروه بیماران اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید. همچنین سایر فاکتورهایی از قبیل درصد اشباع اکسیژن و دی‌اکسید کربن و بی‌کربنات و اسیدیته خون مورد ارزیابی قرار گرفتند که درصد اشباع اکسیژن و دی‌اکسیدکربن بین دو گروه از لحاظ آماری اختلاف معنی‌دار نشان داد (P<0.05).
با توجه به یافته‌های این مطالعه، سن و جنسیت از عوامل مؤثر در شدت بیماری آنفلوانزا هستند. به‌طوری که مردان و افراد مسن به‌ویژه در معرض خطر بستری در بخش مراقبت‌های ویژه قرار داشتند. همچنین شیوع بالای آنفلوانزای A و موارد هم‌زمان با سارس کروناویروس 2 اهمیت تشخیص دقیق و درمان مناسب را برجسته می‌سازد. با توجه به افزایش خطر ابتلا و شدت بیماری در سالمندان، اجرای برنامه‌های پیشگیرانه مانند واکسیناسیون سالانه آنفلوانزا و COVID-19 در این گروه ضروری است. همچنین، توجه به یافته‌های آزمایشگاهی مانند سطح اکسیژن خون، می‌تواند در شناسایی زودهنگام بیماران پرخطر مؤثر باشد.