عوارض دیابت:
دیابت می تواند بر روی اندام های مختلف بدن عوارضی داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از :
افزایش فشار خون
 آسیب به اندام های انتهایی بخصوص پاها ( از طریق آسیب به عروق و اعصاب)
 آسیب شبکیه چشم
 اختلال در سطح چربیهای خون
 آسیب به کلیه ها
آسیب به جدار عروق و افزایش شانس بروز خطر حمله قلبی


یکی از مهمترین اتفاقاتی که در دیابت می افتد آسیب به عروق است . آسیب به عروق کوچک باعث اختلالاتی در شبکیه چشم، کلیه ها و اعصاب محیطی می شود و آسیب به عروق بزرگ باعث سکته قلبی و مغزی و اختلال خون رسانی به اندام ها به خصوص پاها و بروز زخم در آنها می شود.
تحقیقات نشان می دهد بروز این عوارض با عدم کنترل قند خون ارتباط دارد لذا توصیه می شود بیماران دیابتی با مصرف منظم دارو ، رعایت رژیم غذایی و کنترل وزن ، به شدت قند خون خود را کنترل کنند و جهت تشخیص زودرس عوارض و جلوگیری از پیشرفت آنها و درمان زودهنگام هر سه ماه یکبار به متخصص داخلی و سالی یکبار به متخصص چشم مراجعه کنند.


مشکلات پا در بیماران دیابتی
در بیماران دیابتی آسیب عروقی در اندام ها باعث کاهش و نارسایی جریان خون اندام بخصوص در ساق پا و انگشتان می شود . همچنین آسیب به اعصاب باعث درد و احساس ناراحتی ، بی حسی و گز گز و مور مور و در نهایت از بین رفتن حس پاها می شود. این آسیب عروقی و عصبی می تواند همزمان یا جدا از هم ایجاد شود. که نتیجه آن بروز زخم هایی است که به دنبال صدمات مختلف به پاها ایجاد می شود که درد ندارد و به راحتی عفونی شده و به راحتی ترمیم نمی شوند. در موارد شدید و یا آسیب عروقی ممکن است شدت آسیب بافتی به حدی باشد که ایجاد قانقاریا کند و منجر به قطع بخش یا تمام عضو شود.


مراقبت از پاها در بیماران دیابتی
علاوه بر معاینات دوره ای که هر سه ماه یکبار توسط پزشک انجام می شود و طی آن تمام ارگان های بدن از جمله پاها به دقت معاینه می شوند تمام بیماران دیابتی باید جهت پیشگیری از ابتلا به عوارض ذکر شده در مورد چگونگی مراقبت از پاها آموزش ببیند.
چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات پای دیابتی هستند؟
شانس بروز مشکلات پا در بیماران دیابتی با شرایط زیر بیشتر است و این بیماران نیاز به مراقبت های بیشتری دارند
 افراد سیگاری
 افرادی که فشار خون بالا دارند
 افرادی که چربی خون بالا بخصوص کلسترول بالای خون دارند.
 افراد مسن
 افرادی که سالهای طولانی دیابت داشته اند بخصوص اگر دیابت آنها به خوبی کنترل نشده باشد.
 افرادی که مشکل بینایی دارند.
 افرادی که تنها زندگی می کنند یا سیستم مراقبتی خوبی ندارند.
 افرادی که در محیط های سرد و یا مرطوب زندگی می کنند.
 افرادی که تغذیه مناسبی ندارند.


برای جلوگیری از ابتلا به مشکلات پا چه باید کرد؟
مراقبت از پاها و کنترل پاها باید جزئی از فعالیت های روزانه بیماران دیابتی باشد . جهت حفظ سلامتی پاهای خود به نکات زیر توجه کنید:
 در منزل جوراب یا کفش یا (دمپایی) راحت بپوشید و از راه رفتن با پاهای برهنه پرهیز کنید.
 از پوشیدن کفش های تنگ، نوک تیز، پاشنه دار یا کفش هایی که به هر شکلی به پای شما فشار وارد می کند خودداری کنید.
 روزانه پاهای خود را با آب ولرم و صابون ملایم بشوئید و به خوبی خشک کنید.
 روزانه پاهای خود را به دقت بررسی کنید و در صورت مشاهده زخم ، ترک عمیق یا هر گونه ضایعه دیگری به پزشک معالج مراجعه کنید.
 نبض های روی پا و مچ پای خود را روزانه بررسی کنید.
 در صورت وجود هر گونه تورم ،درد و بدشکلی (دفرمیتی) در پاها باید به پزشک معالج مراجعه کنید.
 شب ها قبل از خواب پاهای خود را شسته و به خوبی خشک کرده و سپس با لوسیون یا وازلین چرب کنید توجه داشته باشید از مالیدن لوسیون و کرم به لای انگشتان پا به علت افزایش احتمال عفونت خودداری کنید.
 اگر پاشنه پاهای شما خشک و ترک ترک شده می توانید در حمام از سنگ پای ملایم به آرامی استفاده کنید . از کشیدن سنگ پای خشن ، کندن ترک ها با تیغ، چاقو و غیره خودداری کنید.
 هر دو هفته یکبار پس از حمام کردن ، ناخن های خود را با ناخن گیر کوتاه کنید . ناخن ها باید مستقیم کوتاه شود و از گرفتن گوشه های ناخن و زاویه دار کردن آن خودداری کنید همچنین برای کوتاه کردن ناخن از قیچی استفاده نکنید.
 قبل از هر بار کفش پوشیدن حتماً داخل کفش خود را چک کنید تا مطمئن شوید جسم خارجی در آن وجود ندارد یا کفی کفش آسیبی ندیده است.
 از گذاشتن کیسه آب گرم یا استفاده از تشک گرم بر روی پاها خودداری کنید.
 برای حفظ گردش خون پاها در هنگام نشستن پاهای خود آویزان نکنید و آن ها را بالاتر از سطح بدن ( روی میز یا چهارپایه) قرار دهید. و پاهای خود را برای مدت طولانی روی هم نیاندازید.
 در هنگام استراحت انگشتان و مچ پاها را حرکت دهید این ورزش به بهبود جریان خون پاها کمک می کند.
 داروهای خود را به موقع مصرف کنید و قند خون را در محدوده نرمال نگه دارید.
 در صورت مصرف سیگار آن را ترک کنید.
 رژیم غذایی متعادل داشته باشید و از زیاده روی پرهیز کنید
 ورزش منظم و سبک مثل پیاده روی ، شنا ، دوچرخه سواری باعث بهبود خون رسانی به پاها می شود اما باید از روش های سنگین که باعث فشار روی پاها می شود مثل دویدن و پریدن خودداری کنید.
 هنگام شروع ورزش ابتدا نرمش کنید و به اصطلاح بدن خود را گرم کنید و هنگام پایان ورزش نیز فعالیت خود را بتدریج کم کنید و به اصطلاح بدن را سر کنید. همچنین هنگام ورزش حتماً کفش مناسب بپوشید.
 با استفاده از یک پنبه و ته خودکار هفته ای یکبار حس پاهای خود را کنترل کنید.
 از پوشیدن کفش ها و دمپایی های جلوبسته و پلاستیکی خودداری کنید. زیرا به علت عدم تبادل مناسب هوا شانس آسیب پاها را بیشتر می کند.


علائم خطرناک چیست؟
در صورت بروز هر کدام از علائم زیر به پزشک معالج مراجعه کنید:
 مشاهده زخم یا ترک عمیق روی پا
 احساس درد ، تورم و بد شکلی در پاها
 وجود زخم های سیاه رنگ با یا بدون ترشح
 وجود تغییر رنگ در پاها به شکل کبودی، رنگ پریدگی ، قرمزی و یا سیاهی