سرطان کولورکتال را بیشتر بشناسیم
مقدمه: سرطان روده بزرگ سومین سرطان شایع دنیا و همچنین ایران است و در مردان شیوع بیشتری دارد. روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش است که از انتهای روده باریک آغاز و به مقعد ختم میشود. روده بزرگ دور تا دور روده کوچک را احاطه کرده و وظیفه آن تخمیر مواد زاید و دفع آنها از بدن است. این سرطان معمولا با ایجاد پولیپهایی در دیواره روده به وجود می آید اما همه پولیپهای )برآمدگی( دیواره روده که بسیار هم شایع هستند سرطانی نمیشوند
سرطان کولورکتال)روده بزرگ(
در سرطان کولورکتال سلول های رکتوم و کولون غیر طبیعی بوده و بدون کنترل ونامنظم تقسیم می شوند .
علت دقیق بروز سرطان کولورکتال ناشناخته است ولی مطالعات نشان داده است عوامل خطر خاصی شانس ابتلاء افراد را به سرطان کولورکتال افزایش می دهند .
عوامل خطر ابتلاء به سرطان کولورکتال :

• سن:  بعد از سن ۵۰ سالگی افزایش می یابد. ۹ نفر از ۱۰ نفر مبتلا به سرطان کولورکتال سن بالاتر از ۵۰ سال دارند .
• سابقه ابتلاء به سرطان کولورکتال: حتی اگر سرطان کولورکتال کاملا برداشته شود امکان بروز سرطان مجدد در جاهای دیگر کولون و رکتوم وجود دارد .
• سابقه ابتلاء به پولیپ: بخصوص انواع بزرگ ومتعدد .
• سابقه بیماری روده: کولیت اولسروز ، کرون
• سندرم های فامیلی خاص: سابقه فامیلی سرطان روده بزرگ با خطر بالاتر بروز این بیماری و افزایش خطر به تعداد بستگان مبتلا و سن تشخیص بیماری در افراد وابسته است.
• سابقه فامیلی سرطان کولورکتال: بخصوص اگر سرطان در آن افراد قبل از سن ۶۰ سالگی شروع شده باشد .
• رژیم غذایی: رژیم پرچربی خصوصا چربی حیوانی

• کم تحرکی
• اضافه وزن
• سیگار کشیدن:  سیگاری ها ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از غیرسیگاری ها از سرطان کولورکتال فوت می کنند .
• مصرف الکل

 
علایم و نشانه های سرطان کولورکتال

• تغییر درعادا ت روده ای مثل اسهال یبوست یاکاهش قطر مدفوع که بیش از چند روز طول بکشد .
• احساس دفع مدفوع که با انجام این کار هم برطرف نشود .
• خونریزی از رکتوم یا وجود خون در مدفوع
• درد ممتد یا متناوب معده
• ضعف و خستگی

مراحل پیشرفت سرطان روده:

• در مرحله صفر: سرطان فقط در سطحی ترین سلولهای پوششی روده بزرگ یافت می شود، مرحله صفر سرطان "این سیو" نیز گفته می شود.
•  در مرحله یک: سرطان به جز لایه های پوششی سطحی به لایه دوم و سوم روده بزرگ نیز انتشار پیدا کرده و دیواره داخلی روده نیز درگیر شده است ولی سرطان به خارج از دیواره روده بزرگ یا خارج از روده بزرگ انتشار نیافته است.
•  در مرحله دوم: سرطان از دیواره روده بزرگ تقریبا خارج شده ولی غدد لنفاوی را گرفتار نکرده است.
•  در مرحله سوم: سرطان غدد لنفاوی را درگیر کرده است ولی به سایر نقاط بدن گسترش نیافته است

راه ها ی تشخیص و درمان
آزمایش وجود خون در مدفوع: اگرجواب این آزمایش مثبت شود آزمایش ها دیگر نظیر رکتوسیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی انجام می شود.
-  همه افراد درمعرض خطر از سن ۵۰ سال به بالا باید به یکی از موارد زیر عمل کنند :

1. آزمایش سالانه وجود خون در مدفوع
2. انجام سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر هر ۵ سال
3. کولونوسکوپی هر ۱۰ سال

در صورت وجود علایم بالینی از روش های تشخیصی زیر استفاده می شود :
- آزمایش وجود خون درمدفوع، سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر، باریوم انما و کولونوسکوپی
- آزمایش خون جهت بررسی وجود کم خونی
- بیوپسی و نمونه برداری
- سونوگرافی سی تی اسکن MRI رادیوگرافی آنژیوگرافی از قفسه سینه PET اسکن
درمان: سه نوع درمان جراحی، اشعه درمانی و شیمی درمانی برای  سرطان کولورکتال بکار می روند. درمان های جدید
نظیر آنتی بادیهای  مونوکلونال هم در دست بررسی است.
پیشگیری از سرطان کولو رکتال
*انجام آزمون های غربالگری:
با آزمون های غربالگر می توان به وجود پولیتپ ها پی برد که برداشت آنها به پیشگیری از سرطان کمک می کند .
*رژیم غذایی:
- استفاده از سبزیجات و میوه های مختلف حداقل ۵ وعده در روز

- پرهیز از خوردن غذاهای پرچرب
-  مصرف روزانه مولتی ویتامین حاوی اسیدفولیک یا فولات
*ورزش:
حداقل ۳۰ دقیقه فعالیتت بدنی بمدت روز یا بیشترر در هفته جهت پیشگیری ازسرطان ها توصیه می شود .