تعریف

  هپاتیت E باعث هپاتیت حاد درانسان و چندین گونه حیوانی می شود. این بیماری مانند هپاتیت A از طریق دستگاه گوارش منتقل می شود ولی عامل آن ویروس هپاتیت A و B نیست به همین دلیل آن را هپاتیت غیر A وغیر B یا هپاتیت ویروسی E نام نهادند .شیوع این هپاتیت به صورت تک گیر و همه گیر می باشد و معمولا یک روند خوش خیم و خود محدود شونده ای را طی می کند ولی در صورت ابتلای زنان باردار بویژه در اواخر دهه سوم بارداری با 25% مرگ و میر همراه خواهد بود.

  ساختمان ویروس

  این ویروس از خانواده کلسی ویروسها بوده که دارای ژنوم RNA تک رشته ای پلاریته مثبت و یکپارچه می باشد. همچنین اندازه ژنوم آن kb 7.4 تا 8.3 است. این ویروس پوشش ندارد.

 اپیدمیولوژی

  ویروس هپاتیت E در سراسر جهان یافت شده است ولی در آسیای مرکزی و جنوب غربی آسیا نسبت به سایر مناطق دنیا عمومیت بیشتری داشته است . این بیماری در کشورهای صنعتی به صورت تک گیر (3-0%) و در کشور های در حال توسعه به صورت همه گیر (5/24-2/7) شیوع دارد. تاکنون اپیدمی این ویروس در هند ‚ پاکستان ‚ نپال ‚ برمه ‚ شمال آفریقا و مکزیک گزارش شده است. بزرگترین اپیدمی در شمال غربی چین اتفاق افتاده است که حدود 100هزار نفر را به این بیماری مبتلا کرده است.

  اولین اپیدمی در ایران در سال 1369 در کرمانشاه و دومین اپیدمی در استان چهار محال بختیاری در سال 1371 اتفاق افتاده است. البته آمارهای دقیق در خصوص وضعیت و شاخصهای بیماری هپاتیت E در ایران وجود ندارد ولی با این حال در استان گلستان 9/6 % در زنان 45-20 ساله مورد بررسی دارای آنتی بادی علیه ویروس هپاتیت E بوده اند. در تبریز نیز شیوع سرمی HEV در بیماران همودیالیزی 4/7 % بوده است .

  بررسی سویه هایی از بیماران انسانی در تایوان و ایتالیا و یونان نشان داده است که از نظر ژنتیکی مشابه سویه های خوکی و جوندگان بوده و احتمال عفونت زئونوتیک را پیشنهاد می نماید.

  اپیدمی هپاتیت E در هنگام بارانهای موسمی شدت می یابند و یک تا دو سال نیز باقی می مانند .

  یافته های بالینی

  در کل ‚ بیماری خفیف است ولی می تواند شدید باشد و میزان مرگ ومیر بالایی داشته باشد. علائم این بیماری به صورت سرماخوردگی ‚ ضعف عمومی ‚ تب ‚ بی اشتهایی و بی حالی می باشد. این ویروس با ورود به بدن باعث از کار افتادن کبد شده و کبد نمی تواند سموم را دفع کند در نتیجه موجب بروز عارضه و در نهایت مرگ فرد مبتلا می شود .

    آسیب شدید کبدی از طریق HEV در زنان حامله ممکن است مربوط به یکی از چندین فاکتور هورمونی و یا تفاوت در پاسخهای ایمنی باشد.

  انتقال

  ویروس هپاتیت E در اکثر موارد به وسیله مسیر مدفوعی- دهانی بویژه از طریق آب آلوده انتشار می یابد. این ویروس یک هفته قبل از شروع علائم بیماری در مدفوع فرد بیمار دیده می شود و تا 52 روز از طریق مدفوع دفع می گردد.

  انتقال شخص به شخص عفونت در مواقع اپیدمیک و اسپورادیک غیر معمول است دلیلش هم ناشناخته است ولی انتقال از مادر به جنین گزارش شده است.

  تشخیص آزمایشگاهی

  معمولترین تکنیک جهت شناسایی این عفونت استفاده از RT-PCR برای اثبات وجود RNA ویروس و الایزا برای اثبات حضور IgM اختصاصی ضد ویروس هپاتیت E می باشد.

  پیشگیری ودرمان

  از آنجائیکه انتقال HEV از راه دهانی مدفوعی بوده و ارتباط نزدیک با سطح بهداشت اجتماعی و اقتصادی دارد می توان این افزایش موارد ابتلا در مناطق کمتر توسعه یافته را به میزان قابل توجهی مشاهده کرد.

  سن ‚ سطح سواد ‚ محل اقامت ‚ نوع جامعه و تراکم خانواده به عنوان عوامل خطر در کسب عفونت HEV شناخته شده اند این بیماری خود محدود شونده بوده و نیاز به درمان خاصی ندارد.

    متاسفانه امروزه پزشکان کمتر این بیماری را مورد توجه قرار می دهند که این امر سلامت مبتلایان و سایر افراد جامعه را تهدید می کند.

  رد یابی این بیماری بویژه در زنان باردار اهمیت زیادی دارد در این صورت می توان از شیوع بیماری و عوارض ناشی از آن جلوگیری به عمل آورد. بنابر این راههایی که منجر به ارتقا سطح بهداشت جامعه می شود می تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد .