زمینه و هدف: علت اصلی ابتلا، مرگ و میر و عوارض قابل پیشگیری در سالمندان، داشتن سبک زندگی ناسالم است. انجام رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت موثرترین عامل در جهت حفظ و ارتقاء سلامت است. این مطالعه به منظور تعیین سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی در سالمندان انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی – تحلیلی روی 110 سالمند 60 تا 88 ساله با میانگین سنی 6.50±67.49 سال مراجعه کننده به مراکز آموزشی- درمانی شهر گرگان در سال 1398 انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه روا و پایای سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت نسخه 2 (HPLP-II) بود. این پرسشنامه شامل شش بعد رشد معنوی، مسؤولیت‌پذیری در مورد سلامت، روابط بین فردی، مدیریت استرس، فعالیت بدنی و تغذیه برای ارزیابی رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت است. در این ابزار محدوده نمره کل بین 52 تا 208 است. نمره 103-52 سطح پایین تبعیت از رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی و نمره 155-104 سطح متوسط و نمرات بالای 156 سطح بالا محسوب می‌شود.

یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی 17.36±143.52 و در حد متوسط بود. بین سبک زندگی و مشخصات جمعیت شناختی ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (P<0.05). رشد معنوی و ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﺩﻱ بالاترین نمره را از بین شش بعد رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی به خود اختصاص دادند.

نتیجه‌گیری: سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی در سالمندان از نظر فعالیت بدنی و مدیریت استرس در حد پایینی قرار داشت.

زمینه و هدف: دیابت نوع 2 بیماری شایعی است که اساسی‌ترین راه پیشگیری یا درمان آن سبک زندگی سالم است. این مطالعه به منظور مقایسه اثر خودشفابخشی با درمان شناختی رفتاری تلفیق با ذهن‌آگاهی بر سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.

روش بررسی: این کارآزمایی بالینی روی 45 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به درمانگاه صدیقه طاهره اصفهان در سال 1400 انجام شد. بیماران پس از انجام پیش آزمون، به‌طور تصادفی در سه گروه 15 نفری کنترل، خودشفابخشی (مداخله اول) و درمان شناخت رفتاری تلفیق با ذهن آگاهی (مداخله دوم) قرار گرفتند. مداخلات برای هر درمان به صورت هفته‌ای یک جلسه 90 دقیقه‌ای آنلاین یرگزار شد. پس از 12 جلسه از هر سه گروه پس‌آزمون و سه ماه بعد آزمون پیگیری انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت با مؤلفه‌های تغذیه، ورزش، مسؤولیت‌پذیری در مورد سلامت، مدیریت استرس، حمایت بین فردی و خودشکوفایی) بود.

یافته‌ها: هر دو روش خودشفابخشی و درمان شناختی رفتاری تلفیق با ذهن‌آگاهی در پس آزمون باعث افزایش نمرات سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در مقایسه با گروه کنترل شدند (P<0.05) و اثر آن در هر دو گروه مداخله برای مرحله پیگیری در مقایسه با گروه کنترل حفظ شد (P<0.05). تفاوتی بین دو روش درمانی در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نگردید.

نتیجه‌گیری: هر دو روش خودشفابخشی و درمان شناختی رفتاری تلفیق با ذهن‌آگاهی در سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 موثر ارزیابی شدند.