---

 

---

مغز استخوان را می توان حتی در بیماران سرپایی که به کلینیک ها مراجعه می کنند، با کمترین خطر، نمونه برداری کرد. نمونه برداری معمولا به دو روش: آسپیراسیون و بیوپسی صورت می گیرد. آسپیراسیون مغز استخوان از بسیاری از جهات، همچون: سهولت و ارزش تشخیصی، در اکثر بیماری های خونی، بیش از بیوپسی کاربرد یافته است. در شرایط خاصی انجام آسپیراسیون برای مقاصد تشخیصی امکان پذیر نیست، لذا بایستی به تنهایی در مورد نمونه بیوپسی به قضاوت پرداخت. از طرفی ارزیابی ذخایر آهن مغز استخوان، در تشخیص پاره ای از بیماری های هماتولوژیک مثل: انواع آنمی ها، اهمیت ویژه ای دارد، بطوری که ارزیابی ذخیره های آهن و سیدروبلاست ها، امکان دسته بندی کم خونی های میکروسیتی را به صورت فقر آهن، کم خونی بیماری مزمن و کم خونی سیدروبلاستی فراهم می آورد. چنانچه نتوان مغز استخوان را آسپیره کرد (Dry tap) انجام بیوپسی برای ارزیابی های فوق تنها راه موجود می باشد. مطالعه انجام گرفته بر روی 75 نمونه آسپیراسیون و بیوپسی همزمان مغز استخوان نشان داده است که حساسیت رنگ آمیزی آهن در بیوپسی نسبت به رنگ آمیزی آهن در آسپیراسیون بعنوان آزمون طلایی، 88%، ویژگی آزمون معادل 64%، ارزش اخباری مثبت آن 56.5% و ارزش اخباری منفی مذکور 91% می باشد و استفاده از آن می تواند در موارد خاصی – که انجام آسپیراسیون با موفقیت همراه نبوده است – اطلاعات سودبخشی را در اختیارمان قرار دهد.

---

سرطان پستان شایع ترین بیماری بدخیم زنان محسوب می شود. یکی از عواملی که با پیش آگهی سرطان پستان رابطه دارد درجه توده است. این مطالعه به منظور بررسی درجه توده های بدخیم پستان و رابطه آن با عوامل مرتبط صورت گرفته است. تحقیق حاضر از نوع مطالعه توصیفی-تحلیلی می باشد که به روش مقطعی صورت پذیرفت. داده ها براساس اطلاعات موجود در پرونده بیماران و فایل بخش آسیب شناسی مرکز آموزشی درمانی 5 آذر گرگان بدست آمدند. همه بیماران در مدت سه سال (1375 الی 1377) در این مرکز تحت عمل جراحی بافت برداری (بیوپسی) یا برداشتن پستان (ماستکتومی) قرار گرفته بودند. در مورد هریک از نمونه ها معیارهای جدول درجه بندی بلوم و ریچاردسون براساس مرور تعداد میتوزها، توبول سازی و چند شکل شدن هسته (پلئومورفیسم) مورد توجه قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه عبارتند از: 1) بیشترین فراوانی نوع بافت شناختی توده، سرطان مجرایی مهاجم و کمترین آن سرطان توبولر بوده است. 2) بیشترین افراد مبتلا به سرطان پستان در سنین 45-36 سالگی و کمترین آن در محدوده سنی 35-26 سالگی قرار داشتند. 3) بیشترین فراوانی در توده پستان با درجه یک و کمترین فراوانی در درجه سه بوده است. 4) بین مقدار میتوز و میزان توبول سازی توده رابطه کاملا معنی داری وجود داشت. همچنین میزان چند شکل شدن هسته با مقدار میتوز توده بطور مستقیم رابطه داشته ولی بین چند شکل شدن هسته و میزان توبول سازی توده رابطه ای مشاهده نشد. باتوجه به اهمیت درجه بندی توده پستان در تعیین پیش آگهی و درمان بیماران، ضروری است برای تمام بیماران در گزارش های آسیب شناسی، درجه توده قید شود.

---

سودوگزانتوما الاستیکوم یک اختلال ارثی با شیوع 1 در 160000 نفر می باشد. در این اختلال، پوست برخی نواحی بدن، به صورت شل و افتاده درمی آید و پاپول ها و پلاک های زردرنگ قرینه در نواحی گردن، زیربغل، کشاله ران و ناحیه چین آرنج و پشت زانو بروز می کند. سایر نواحی بدن با احتمال کمتری ممکن است گرفتار شود. بیماری که معرفی می گردد، زن 30 ساله ای است که از قوم ترکمن که برای درمان ضایعات جلدی که عمدتا به شکل چین خوردگی واضح در ناحیه گردن بوده و با پاپول های زردرنگ متعدد در ناحیه چین آرنج، سطح قدامی شکم و گردن همراهی می شد، به کلینیک پوست مرکز آموزشی-درمانی پنجم آذر گرگان مراجعه نموده است. پس از انجام نمونه برداری از ضایعه ناحیه شکم، شواهد بدست آمده از آسیب شناسی بافت ها، بطور کافی از تشخیص سودوگزانتوما الاستیکوم حمایت می کردند.

---

سرطان پستان شایع ترین بدخیمی نزد زنان است و بعد از سرطان ریه دومین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان می باشد. از این رو تشخیص و درمان زودهنگام آن می تواند به نحو قابل توجهی بر سیربالینی و پیش آگهی بیماری تاثیر بگذارد. یکی از موارد بسیار بحث انگیز در مورد اداره بالینی سرطان پستان، نقش آسپیراسیون سوزنی ظریف (FNA) در تشخیص توده های پستانی است. برای تعیین قدرت تشخیص و تقش FNA در تشخیص سرطان پستان، در این تحقیق ما در 86 بیمار غیرانتخابی با توده پستان قابل لمس، هم FNA و هم بافت برداری (بیوپسی) اکسیزیونال انجام دادیم و یافته های آسیب شناسی بافتی (هیستوپاتولوژیک) و سلول شناختی (سیتولوژیک) با هم مقایسه شدند. در مطالعه ما، FNA منفی کاذب و مثبت کاذب نداشت و حساسیت آن برای تشخیص در توده های بدخیم، 88.8 درصد و ویژگی آن برای ضایعات خوش خیم 96.2 درصد و ارزش پیش بینی آن 100 درصد بود. بر اساس این مطالعه، FNA می تواند به عنوان یک روش مطمئن در تشخیص ضایعات خوش خیم به کار رود و برای جلوگیری از تشخیص نادرست ضایعات بدخیم حمایت های مناسبی فراهم سازد. همچنین این روش می تواند تشخیص را تسریع کرده و هزینه اداره بالینی سرطان پستان را کاهش دهد

---

زمینه و هدف: روی و مس از عناصر کمیاب مهمی هستند که برای رشد و ادامه اعمال حیاتی بدن ضروری می باشند. این عناصر در عملکرد تعدادی از آنزیمها به عنوان کوفاکتور نقش اصلی را ایفا می کنند. تغییرات سطح این عناصر در بدن از نظر کلینیکی اهمیت بسیار دارد، به طوری که افزایش و یا کاهش هر کدام از آنها باعث ایجاد تظاهرات بالینی می شود در صورت افزایش این عناصر در بدن، مسمومیت همراه باعوارض کلینیکی(مثل اسهال و استفراغ) در فرد به وجود می آید. به دلیل امکان تغییرات سطح سرمی روی و مس ناشی از همودیالیز به منظور برسی تغییرات سطح سرمی روی ومس بیماران همودیالیزی قبل و بعد از همودیالیز انجام گردیده است.مواد و روشها: این مطالعه از نوع مقایسه ای - طولی روی 50 بیمار همودیالیزی(33 بیمار مذکر و 17 بیمار مؤنث) انتخاب شده به روش تصادفی از بین بیماران همودیالیزی بخش دیالیز مرکز آموزشی- درمانی پنجم آذر گرگان، انجام گردید. میزان روی و مس در سرم بیماران همودیالیزی قبل و بعد از دیالیز به روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین میزان روی و مس در بیماران همودیالیزی به ترتیب بعد از دیالیز 59.32 ± 135.32 و 51.25 ± 136.40 میکروگرم در دسی لیتر بوده که در مقایسه با قبل ازدیالیز که 37.46 ± 78.38 و 32.54 ± 89.92 میکروگرم در دسی لیتر می باشد افزایش یافته است که از نظر آماری اختلاف معنی دار بوده است (P<0.05).نتیجه گیری: شرایط اورمی ممبران دیالیتر، عمل دیالیز و کیفیت آب مصرفی در عمل دیالیز می توانند باعث افزایش عناصر کمیاب روی و مس شوند. این افزایش می توانند سبب غیر طبیعی شدن روی و مس در بدن و زمینه ساز تظاهرات بالینی در بیماران همودیالیزی گردد. لذا پیشنهاد می شود قبل از عمل دیالیز میزان روی و مس آزاد شده را با کمک آزمایشهای مربوطه از نمونه های خون بیماران همودیالیز و قسمتهای مختلف دستگاه دیالیز ارزیابی و براساس آن میزان روی و مس بیماران همودیالیزی با روش تغذیه درمانی مشخص گردد.

---

چکیده: سندرم اهلر- دانلوس یک اختلال ارثی در متابولسم کلاژن است که با علایم بالینی شکنندگی پوست و عروق و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست وافزایش تحریکات مفصلی تظاهر می یابد. اختلال بیوشیمیایی در رشته های تیپ I یا III کلاژن را مسوول این بیماری دانسته اند. بیماری که معرفی می شود مرد 27 ساله ای از قوم ترکمن است که به دلیل از کارافتادگی و پیدایش خونمردگی های پوستی و اسکارهای Papyraceus به درمانگاه پوست مرکز آموزشی - درمانی پنجم آذر گرگان مراجعه کرده است. پس از بررسی بالینی انجام بیوپسی پوست از ضایعات جلدی تشخیص بیماری مسجل گردید.

---

همانژیومها توده های عروقی خوش خیم هستند که در حد فاصل مالفورماسیونهای هامارتومی و نئوپلاسمهای حقیقی قرار می گیرند. اکثر این تومورها در ناحیه سر و گردن ظاهر می شوند و باقیمانده موارد در تنه و اندامها رشد می کنند. همانژیومها در دهانه رحم، نادر هستند. همانژیومهای سرویکس معمولا بدون آزار بوده، به شکل توده قرمز تیره یا ارغوانی رنگ تظاهر می نمایند. موردی که در این گزارش معرفی می شود، یک تومور عروقی با تشخیص همانژیوم کاورنوس مربوط به اگزوسرویکس یک زن 35 ساله ای است که تظاهر بالینی آن به شکل توده کوچک پولیپوئیدی با سابقه از خونرویهای متناوب بوده است. باوجودی که این ضایعات معمولا در طی تکامل خود در نهایت دچار پس رفت و تحلیل می شوند، به لحاظ مشابهت ظاهری با ضایعات خوش خیم شایعتر در ناحیه سرویکس، بایستی در هنگام برداشت آنها نهایت دقت به عمل آید تا از خونریزهای شدیدی که ممکن است متعاقب دستکاری نادرست پیش آید، ممانعت به عمل آورد.

---

متاستازهای جلدی کارسینوم حنجره بسیار نادر هستند. ما یک مورد کارسینوم متاستاتیک حنجره را که به شکل آبسه پوستی در ناحیه باسن بیمار تظاهر کرده است، شرح داده ایم. این بیمار 75 ساله مذکر دچار تغییر و گرفتگی تدریجی صدا شده بود و پس از بیوپسی با تشخیص کارسینوم سلول سنگفرشی حنجره مورد عمل جراحی لارنژکتومی و دیسکسیون رادیکال گردنی قرار گرفت. حدود 18 ماه بعد، متوجه ایجاد توده ای گرم و حساس در ناحیه باسن خود می شود که تدریجاً رشد کرده و بزرگ تر می شود و در نهایت از نظر بالینی به شکل یک آبسه جلدی تظاهر می نماید. پس از برداشت جدار آبسه و ارسال نمونه به آزمایشگاه پاتولوژی کارسینوم سلول سنگفرشی متاستاتیک تشخیص داده می شود. بیمار سه ماه پس از آن فوت می نماید. علی رغم نادر بودن کارسینوم متاستاتیک جلدی حنجره بایستی در مورد هر بیماری که به ضایعه جلدی متعاقب کانسر حنجره مبتلا گردیده است، مورد توجه قرار گیرد.

---

مقدمه و هدف: پره اکلامپسی یکی از شایع ترین عوارض دوران حاملگی است که در 5 تا 7 درصد حاملگی ها دیده می شود. این عوارض ممکن است با مشکلات شدید مادری- جنینی و حتی مرگ همراه باشد. به همین دلیل یافتن شیوه ای که تشخیص سریع تر این عوارض را امکان پذیر نماید، می تواند اهمیت ویژه ای در پیشگیری و یا به حداقل رساندن اثرات سو آن بر مادر و جنین داشته باشد. این مطالعه به منظور تعیین رابطه دفع پروتئین 24 ساعته ادراری نسبت به پروتئین به کراتی نین در ادرار زنان پره اکلامپتیک در مرکز آموزشی- درمانی دزیانی گرگان انجام شد.مواد و روش ها: از 60 زن مشکوک به پره اکلامپسی بستری در مرکز آموزشی- درمانی دزیانی گرگان جمع آوری ادرار 24 ساعته برای تعیین میزان پروتئین دفع شده و یک نمونه تصادفی ادرار برای تعیین نسبت پروتئین به کراتی نین دفع شده تهیه و به آزمایشگاه ارسال شد. نتایج آزمایشات همراه با یافته های دموگرافیک در پرسشنامه ای ثبت گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار آماری SPSS-11.5 و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و همچنین از مدل رگرسیون خطی استفاده شد.یافته ها: بین نسبت پروتئین به کراتی نین نمونه تصادفی ادرار و میزان پروتئین دفع شده در ادرار 24 ساعته همبستگی مستقیم معنی داری وجود دارد (p<0.05، r=0.75) به علاوه بیشترین حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت و منفی نسبت پروتئین به کراتی نین به عنوان روش جایگزینی سنجش پروتئین ادرار 24 ساعته زمانی است که این نسبت بزرگتر یا مساوی 0.5 باشد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش و اهمیت زمان تشخیص پره اکلامپسی در پیشگیری از عوارض جدی این عارضه توصیه می شود در شرایط اورژانس از آزمون نسبت پروتئین به کراتی نین به عنوان جایگزین تست سنجش پروتئین ادرار 24 ساعته استفاده شود.

---

زمینه و هدف: مشاوره قبل از اهدا خون و انجام آزمایش ها غربالگری از نظر بیماری‌های منتقله شایع از طریق انتقال خون نظیر هپاتیت B و C و ایدز در تضمین سلامت خون از اهمیت به سزایی برخوردار است. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی این بیماری ها نزد اهدا کنندگان خون با مراجعین سرپایی به آزمایشگاه انتقال خون و بررسی صحت روش های تشخیصی الیزا انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه توصیفی روش آزمایش های HBSAg، HCV Ab و HIV Ab به روش الیزا روی کلیه نمونه خون های اهدا شده در پایگاه انتقال خون گرگان و بیماران مراجعه کننده به آزمایشگاه این مرکز در سال 1382 انجام گرفت و در صورت مثبت بودن آزمایش الیزا آزمایش های تاییدی نوترالیزاسیون برای HBSAg، RIBA برای HCV Ab و Western blot برای HIV Ab انجام گردید.یافته ها: 5.‌2 درصد اهدا کنندگان در مقایسه با 13 درصد بیماران از نظر HBS Ag و 3 درصد اهدا کنندگان در مقایسه با 8.3 درصد بیماران از نظر HCV ab و 35.‌0 درصد اهدا کنندگان در مقایسه با 04.2 درصد بیماران از نظر HIV مثبت بودند. همچنین در اهدا کنندگان 92 درصد موارد واکنش دار از نظر HBS Ag، 20.1 درصد از نظر HCV Ab و صفر درصد از نظر HIV به روشهای الیزا در روش های تاییدی نیز مثبت شدند. در حالی که در بیماران مراجعه کننده 97 درصد موارد واکنش دار از نظر HBS ag و 47 درصد از نظر HCV ab و 60 درصد از نظر HIV به روش الیزا در روش‌های تاییدی مثبت شدند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد میزان فراوانی هپاتیت C، B و ایدز نزد بیماران سرپایی که به نحوی جز گروه های پر خطر محسوب می شوند، بیشتر از اهدا کنندگان بوده است و نیز آزمایش HBSAg در مقایسه با آزمون های HIV و HCV به روش الیزا از صحت بالاتری برخوردار است.

---

بیمار زنی 58 ساله است که به علت عود مجدد ضایعه سیستیک ناحیه تمپورال راست پس از یک تخلیه ناموفق در 8ماه قبل توسط یک پزشک عمومی به کلینیک مراجعه کرده بود. در معاینه یک ضایعه 3در3 سانتی‎متر با قوام سیستیک و متحرک لمس شد. سی‎تی‎اسکن جمجمه و مغز انجام شد که ضایعه سیستیک مالتی لاکولار بدون گرفتاری سینوس‎ها و اربیت و استخوان تمپورال گزارش شد. رادیوگرافی قفسه‎سینه و سونوگرافی شکم طبیعی گزارش گردید. بیمار تحت عمل جراحی درناژ کیست قرار گرفت و کیست‎های کوچک و متعدد تخلیه و درن در زخم گذاشته شد. بیمار روز سوم پس از عمل بدون عارضه‎ای مرخص شد. در پی‎گیری بیمار تا یک‎سال بعد عود کیست مشاهده نگردید. تشخیص چیست؟ تشخیص : کیست هیداتید در ناحیه تمپورال راست گزارش آسیب‎شناسی بیمار فوق کیست هیداتید بافت نرم و عضلات ناحیه تمپورال راست بود. کیست هیداتید در نقاط مختلف دنیا با شیوع مختلف دیده می‎شود و شایع‎ترین محل گرفتاری آن در بدن کبد است. پس از کبد ریه‎ها و ندرتاً عضلات مخطط تنها در 3 درصد موارد ممکن است در مرحله لاروی بیماری توسط پارزیت اکنیوکوکوس گرانولوسوس یا بسیار ندرتاً توسط نوع مهاجم اکنیوکوکوس مالیت لاکولاریس گرفتار شود. پارازیت از طریق خون این نقاط را آلوده می‎کند. پس از کبد و ریه‎ها مناطق دیگر بدن در 50-30 درصد موارد به صورت غیرشایع ممکن است گرفتار شوند. گرفتاری صفاق ، طحال ، مدیاستینوم ، کلیه‎ها ، استخوان‎ها ، قلب ، مغز ، عضلات، شریان‎ها و سمینال وزیکل ندرتاً ممکن است ایجاد شود. تشخیص کیست هیداتید قبل از عمل با کمک سونوگرافی و سی‎تی‎اسکن و ام‎.‎آر.آی و تست‎های سرولوژیک الیزا تسهیل می‎شود. یکی از روش‎های جدید سیتولوژی و آسپیراسیون کیست هیداتید است که توسط دکتر Mittal و همکاران گزارش شده است. درمان مناسب کیست هیداتید علامت‎دار سیستکتومی کامل با اکسزیون اطراف آن بسته به محل ضایعه است. داروهای منبدازول و آلبندازول به صورت خوراکی به عنوان کمک به درمان قبل و پس از عمل و در مواردی که جراحی میسر نباشد به عنوان درمان اصلی کمک کننده هستند.

---

بیمار زنی 70 ساله بود که به علت درد ربع فوقانی چپ (LUQ) به مدت 72 ساعت قبل از بستری شدن مراجعه کرده بود. در معاینه بیمار رنگ‌پریده بود و افت فشارخون و تاکی‌کاردی داشت و یک توده حساس و دردناک در ربع فوقانی چپ در معاینه شکم بیمار لمس می‌شد. سونوگرافی ضمن تایید توده فوق مقادیر زیادی مایع آزاد در شکم با هماتوم خلف صفاقی را گزارش کرد. به دلیل نبودن شرح حال تروما با تشخیص احتمالی خونریزی داخلی به علت نامعلوم ، بیمار تحت عمل لاپارتومی قرار گرفت و تومور بزرگ فاندوس معده با خونریزی خلف صفافی و درون صفاقی بدون ایجاد نفوذ یا خونریزی به درون معده مشخص گردید. علت گزارش به علت نادر بودن عارضه خونریزی داخل صفاقی در این نوع تومورها بوده است. بیمار روز هفتم پس از عمل مرخص گردید. هیستوپاتولوژی تومور لیومیوم معده گزارش شد.

---

زمینه و هدف: بیماری های ندولی تیرویید، یک مشکل شایع بالینی است و از آنجایی که نمی توان با بررسی سیتولوژیک، ضایعات فولیکولر خوش خیم و بدخیم را از یکدیگر افتراق داد، ارزیابی میزان خطر بدخیمی در ندول های تیروییدی که در FNA به عنوان نئوپلاسم فولیکولر تشخیص داده شده اند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسیارزش تشخیصی FNA در تشخیص ضایعات فولیکولر تیرویید می باشد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی در طی 7 سال روی 476 بیمار با ندول تیرویید در مرکز آموزشی – درمانی 5 آذر گرگان انجام شد. آسپیراسیون سوزنی تیرویید (FNA) و بیوپسی با تکنیک استاندارد انجام و اسمیرهای لازم به تعداد 7-10 اسلاید برای هر بیمار تهیه شد. بیماران که در گزارش سیتولوژیک، نئوپلاسم فولیکولر برایشان مطرح شد بود، از حیث انجامجراحی تیرویید (توتال و لوبکتومی) مورد پیگیری قرار گرفتند.یافته ها: از 476 بیمار با ندول تیرویید، 412 مورد (85.6 درصد) برای ارزیابی سیتولوژیکی مناسب بودند که 321 مورد (77.9 درصد) آنها خوش خیم و 14 مورد (3.3 درصد) بدخیم تشخیص داده شدند. مابقی شامل 77 مورد نئوپلاسم فولیکولی بود (18.6 درصد) که از نظر نتیجه جراحی تیرویید مورد پیگیری قرار گرفتند. نتایج بررسی هیستولوژیک نشان داد که 32 مورد (57.1 درصد) آدنوم فولیکولر، 15 مورد (26.7 درصد) ندول غیرنئوپلاستیک، 5 مورد (8.9 درصد) کارسینوم فولیکولر و 4 مورد (7.1 درصد) نیز کارسینوم پاپیلری نوع فولیکولی وجود داشت.نتیجه گیری: وجود 9 مورد (16 درصد) بدخیمی (اعم از کارسینوم فولیکولر و کارسینوم پاپیلری نوع فولیکولر) در بین مواردی که با تشخیص سیتولوژیک «نئوپلاسم فولیکولر» مورد عمل جراحی تیرویید قرار گرفتند، نشان می دهد که بررسی هستوپاتولوژیک موارد «نئوپلاسم فولیکولی» برای افتراق نهایی ضایعات بدخیم از خوش خیم، ضروری است.

---

وقوع حاملگی دو قلو که یک قل آن را مول هیداتیدیفرم و قل دیگر آن را جنین و جفت سالم تشکیل دهد، نادر و با شیوع 1 در 22000-100000 می باشد. مشخصه این بیماری وجود تظاهرات بالینی مدل هیداتیدیفرم همراه جنین سالم در کیسه آمینوتیک مجزا از حاملگی مولار است. در این گزارش خانمی با حاملگی اول معرفی می گردد که با خونریزی واژینال و تهوع و استفراغ شدید به کلینیک زنان مراجعه کرد و پس از معاینه بالینی و سونوگرافی تشخیص حاملگی دوقلو همراه با مول هیداتیدیفرم داده شد. اقدامات درمانی مناسب برای بیمار انجام شد و پس از ختم خودبخودی حاملگی تخلیه رحم و پیگیری های لازم به دلیل خطر بالای ایجاد تومور تروفوبلاستیک بارداری صورت گرفت.

---

زمینه و هدف: ویروس هپاتیت B عامل ایجاد هپاتیت حاد و مزمن، سیروز کبدی و کارسینوم هپاتوسلولار کبدی است و در حال حاضر تنها راه مطمئن پیشگیری، خصوصا افراد در معرض این بیماری مانند کارکنان بهداشتی، واکسیناسیون است. این مطالعه به منظور بررسی سطح ایمنی سرولوژیکی کارکنان مراکز آموزشی شهر گرگان نسبت به ویروس هپاتیت B انجام شد.روش بررسی: این تحقیق توصیفی و مقطعی در سال 1382 روی 300 نفر از کارکنان درمانی، خدماتی، اداری مراکز آموزشی- درمانی دزیانی، طالقانی و 5 آذر انجام شد. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف بود و از افرادی که دعوت شرکت در مطالعه را می پذیرفتند، 3 میلی لیتر خون محیطی گرفته می شد که پس از جدا سازی سرم، آزمایش بررسی وجود Hbs-Ab، Hbs-Ag انجام می گردید. پرسشنامه مربوطه که حاوی اطلاعات دموگرافیکی، وضعیت واکسیناسیون و عوامل خطر آفرین ابتلا بود برای افراد تکمیل شد. پس از ورود داده ها به رایانه توسط نرم افزار آماری SPSS-10 و سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 13 درصد افراد مورد بررسی 40) نفر( واکسینه نشده بودند و 74.6 درصد 224) نفر( واکسیناسیون کامل و مابقی دوره ناقص واکسیناسیون را انجام داده بودند و رابطه آماری معنی داری بین HbsAg و وضعیت واکسیناسیون، سن افراد، آخرین نوبت واکسیناسیون و شغل افراد وجود داشت (P<0.05). ضمنا سه نفر 1) درصد( از نمونه ها HbsAg مثبت بودند که 2 نفر زن و 1 نفر مرد بودند. هر سه بالای 10 سال سابقه کار داشته و واکسیناسیون کامل را انجام داده بودند. 1 نفر از این افراد پرستار، 1 نفر خدمه و یک نفر اداری بود. ضمنا هر سه نفر Hbs-Ab منفی داشتند.نتیجه گیری: به دلیل طرح واکسیناسیون همگانی، پوشش واکسیناسیون کارکنان شاغل مراکز و نیز وضعیت ایمنی آنها در حد مطلوب بوده است. به دلیل تماس زیاد افراد مورد بررسی با ویروس هپاتیت 2 درصد افراد بدون واکسیناسیون آلوده شده و خوشبختانه بهبود یافته بودند و هر چه از زمان واکسیناسیون بیشتر می گذشت، احتمال کاهش ایمنی افزایش می یافت که این مساله اهمیت اندازه گیری آنتی بادی 3-2 ماه بعد از واکسینه شدن و سپس کنترل دوره ای افراد مصون و نهایتا تزریق دوز بوستر را مطرح می نماید.

---

گرانولوم فاشیال یک بیماری نادر پوستی است که با ندول‌ها و پلاک‌های پوستی بدون علامت بر روی پوست و بدون تظاهرات سیستمیک مشخص می‌شود. این بیماری عمدتاً مردان میانسال را مبتلا می‌کند. در این مقاله یک تظاهر غیرشایع از بیماری گرانولوم فاشیال به صورت ضایعات متعدد اغلب در ناحیه تنه و قسمت فوقانی بازو و صورت در یک مرد 34 ساله معرفی شده است.

---

زمینه و هدف : واکسن سرخجه از ویروس زنده ضعیف شده تهیه می‌شود. چنانچه این واکسن در دوره پرهیز بارداری تزریق گردد، می‌تواند جنین را در معرض خطر قرار دهد. این تحقیق با هدف تعیین وضعیت سرولوژیک IGM سرخجه در نوزادان مادرانی که در طی 3ماه قبل تا 3 ماه بعد از تزریق واکسن MR باردار شدند (دوره پرهیز)، انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه کوهورت روی 253 مادر در مرکز آموزشی درمانی دزیانی گرگان طی سال‌های 83-1382 انجام شد. گروه مورد (116 نفر، 8/45 درصد) شامل مادرانی بودند که به‌طور سهوی واکسن MR از نوع RA27/3را در دوره پرهیز دریافت کرده بودند و گروه شاهد (137 نفر، 2/54 درصد) از میان مراجعه‌کنندگان واکسن‌نزده مراجعه کننده به همان مرکز برای زایمان به طور تصادفی انتخاب شدند. گروه شاهد از نظر عوامل زمینه‌ای و مداخله‌ای با گروه مورد همسان شدند. میزان IGM سرمی سرخجه بندناف نوزادان برای تشخیص سرولوژیک عفونت جنینی در هر دو گروه پس از زایمان به روش ELISA اندازه‌گیری شد. داده‌های جمع‌آوری شده توسط آزمون‌های آماری کای‌اسکوئر و T-Test با سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها : میزان موارد مثبت IGM نوزادی (یک مورد در هر گروه) در دو گروه مورد و شاهد مشابه بود. علی‌رغم این که تفاوت موجود در دو گروه معنی‌دار نبود، اما حداکثر خطر نسبی تئوری در این مطالعه برابر با 392/4درصد به دست آمد (392/4 و 271/0:CI 95درصد ، 091/1=RR). نتیجه‌گیری: علی‌رغم عدم وجود تفاوت معنی‌دار آماری در میزان موارد مثبت شدن IgM سرخجه نوزادی در دو گروه، به دلیل خطر نسبی به دست آمده پیشنهاد می‌شود که کماکان در دوره پرهیز، واکسیناسیون صورت نگیرد.

---

زمینه و هدف : اثرات زیانبار بیماری‌های تیروئید در دوران بارداری روی سیر بارداری و رشد جنین به اثبات رسیده است. بیماری‌های خودایمنی تحت بالینی تیروئید می‌توانند منجر به دو برابر شدن شانس زایمان زودرس, سقط و نیز تیروئیدیت پس از زایمان شوند. این مطالعه به منظور مقایسه میزان عملکرد و خودایمنی تیروئید در زنان باردار مبتلا و غیرمبتلا به گواتر انجام شد.

روش بررسی : این مطالعه مورد شاهدی روی 100 زن باردار مبتلا به گواتر (گروه مورد) و 100 زن باردار غیرمبتلا به گواتر (گروه شاهد) مراجعه کننده به درمانگاه مرکز آموزشی درمانی دزیانی گرگان طی تابستان 1384 انجام شد. از هر زن 5 میلی‌لیتر خون برای تعیین مقادیر هورمون‌های تیروئیدی (T3, T4, TSH, T3RUP) و آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید (Anti TG, Anti TPO) گرفته شد. هورمون‌های تیروئیدی به روش IRMA و آنتی‌بادی‌ها با روش الیزا اندازه‌گیری شدند.

یافته‌ها : از 100 زن باردار مبتلا به گواتر 34% اندازه تیروئید حدود سه برابر طبیعی و 66% اندازه تیروئید حدود دو برابر طبیعی داشتند. Anti TPO در 36% زنان باردار مبتلا به گواتر و در 16% زنان غیرمبتلا به گواتر بالاتر از حد طبیعی بود. Anti TG در 9% از زنان باردار مبتلا به گواتر و 4% زنان غیر مبتلا به گواتر از حد طبیعی بالاتر بود. میانگین TSH در گروه مورد و شاهد در محدوده طبیعی و به ترتیب microU/ml 1.81±1.33 و microU/ml 1.84±1.4 بود. میانگین غلظت Anti TPO و Anti TG در گروه مورد U/ml 373.91±197.37 و U/ml 248.8±70.59 و در گروه شاهد U/ml 79.52±63.97 و U/ml 248.8±70.59 تعیین شد.

نتیجه‌گیری : با توجه به مشاهده اختلالات عملکرد و اتوایمونیته تیروئید در 20% جمعیت سالم مورد مطالعه و در 45% افراد مبتلا به گواتر، بهتر است که بررسی عملکرد و آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید در تمامی زنان باردار سالم، بدون علامت و مبتلا به گواتر برای جلوگیری از عوارض جنینی مادری انجام شود.

---

زمینه و هدف : تظاهرات پوستی و مخاطی در بیماران همودیالیزی از شیوع بالایی برخوردار هستند. این مطالعه به منظور تعیین تظاهرات پوستی و مخاطی بیماران مبتلا به نارسایی انتهایی کلیه تحت همودیالیز مزمن در مرکز دیالیز مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان انجام شد.

روش بررسی : در این مطالعه توصیفی تحلیلی 100 بیمار (51 مرد و 49 زن) از مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان به صورت تصادفی از بین 120بیمار تحت همودیالیز در سال 1388 انتخاب شدند. بیماران مورد مطالعه توسط متخصص پوست از نظر ضایعات پوستی، مخاطی، ناخن و مو معاینه شدند و یافته‌ها برای هر بیمار در پرسشنامه ثبت گردید. داده‌ها توسط نرم‌افزار آماری SPSS-13 و آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف, تی, یومن‌ویتنی, کای‌اسکوئر و تست دقیق فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها : میانگین سنی بیماران 12.3±49 سال بود. شایع‌ترین علت نارسایی کلیه، دیابت بود. شایع‌ترین یافته خشکی پوست (78.3%) بود و پس از آن به ترتیب خارش (39.1%)، لنتیگو (34.8%)، تغییررنگ‌ پوستی (32.6%) ، لکونیشیا (32%) و نازک شدن بستر ناخن (24%) تعیین گردید. لنتیگو در زنان (42.85%) بیشتر از مردان (21.5%) بود (P<0.042). ارتباط سن با خشکی پوستی (P<0.01)، پوسته‌ریزی (P<0.042)، لنتیگو (P<0.01)، فولیکولیت (P<0.01)، هیپوپیگمانتاسیون گوتیت ایدیوپاتیک (P<0.01)، لکونیشیا (P<0.01) و ناخن نیم‌نیم (P<0.01) معنی‌دار بود. بین زمان دیالیز و تغییر رنگ پوست (P<0.032) و لکونیشیا (P<0.041) ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. رابطه بین کلابینگ و ضریب کلسیم فسفر از نظر آماری معنی‌دار بود (P<0.027). سطح فریتین سرم با خارش پوستی (P<0.048) و قارچ پوستی (تینه‌آ ورسیکالر) (P<0.047) رابطه آماری معنی‌داری داشت.

نتیجه‌گیری : نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تظاهرات پوستی و مخاطی در بیماران تحت همودیالیز شایع است و لنتیگو در مقایسه با سایر مطالعات از شیوع بیشتری برخوردار است.