---

مغز استخوان را می توان حتی در بیماران سرپایی که به کلینیک ها مراجعه می کنند، با کمترین خطر، نمونه برداری کرد. نمونه برداری معمولا به دو روش: آسپیراسیون و بیوپسی صورت می گیرد. آسپیراسیون مغز استخوان از بسیاری از جهات، همچون: سهولت و ارزش تشخیصی، در اکثر بیماری های خونی، بیش از بیوپسی کاربرد یافته است. در شرایط خاصی انجام آسپیراسیون برای مقاصد تشخیصی امکان پذیر نیست، لذا بایستی به تنهایی در مورد نمونه بیوپسی به قضاوت پرداخت. از طرفی ارزیابی ذخایر آهن مغز استخوان، در تشخیص پاره ای از بیماری های هماتولوژیک مثل: انواع آنمی ها، اهمیت ویژه ای دارد، بطوری که ارزیابی ذخیره های آهن و سیدروبلاست ها، امکان دسته بندی کم خونی های میکروسیتی را به صورت فقر آهن، کم خونی بیماری مزمن و کم خونی سیدروبلاستی فراهم می آورد. چنانچه نتوان مغز استخوان را آسپیره کرد (Dry tap) انجام بیوپسی برای ارزیابی های فوق تنها راه موجود می باشد. مطالعه انجام گرفته بر روی 75 نمونه آسپیراسیون و بیوپسی همزمان مغز استخوان نشان داده است که حساسیت رنگ آمیزی آهن در بیوپسی نسبت به رنگ آمیزی آهن در آسپیراسیون بعنوان آزمون طلایی، 88%، ویژگی آزمون معادل 64%، ارزش اخباری مثبت آن 56.5% و ارزش اخباری منفی مذکور 91% می باشد و استفاده از آن می تواند در موارد خاصی – که انجام آسپیراسیون با موفقیت همراه نبوده است – اطلاعات سودبخشی را در اختیارمان قرار دهد.

---

آدنوم مجرای مشترک صفراوی از توده(تومور) های نادر مجاری صفراوی خارج کبدی یا کیسه صفراست که ممکن است به صورت بدون پایه (Sessile) یا پایه دار (Pedunculated) دیده شد. بررسی تشخصی در این بیمار که زنی 60 ساله بوده و در مرکز آموزشی - درمانی 5 آذر گرگان با تشخیص کلانژیت و سنگ کیسه صفرا و مجاری صفراوی تحت عمل جراحی قرار گرفته، آدنوم پایه دار مجرای مشترک صفراوی را مشخص نمود.

---

چکیده: سندرم اهلر- دانلوس یک اختلال ارثی در متابولسم کلاژن است که با علایم بالینی شکنندگی پوست و عروق و افزایش خاصیت ارتجاعی پوست وافزایش تحریکات مفصلی تظاهر می یابد. اختلال بیوشیمیایی در رشته های تیپ I یا III کلاژن را مسوول این بیماری دانسته اند. بیماری که معرفی می شود مرد 27 ساله ای از قوم ترکمن است که به دلیل از کارافتادگی و پیدایش خونمردگی های پوستی و اسکارهای Papyraceus به درمانگاه پوست مرکز آموزشی - درمانی پنجم آذر گرگان مراجعه کرده است. پس از بررسی بالینی انجام بیوپسی پوست از ضایعات جلدی تشخیص بیماری مسجل گردید.

---

همانژیومها توده های عروقی خوش خیم هستند که در حد فاصل مالفورماسیونهای هامارتومی و نئوپلاسمهای حقیقی قرار می گیرند. اکثر این تومورها در ناحیه سر و گردن ظاهر می شوند و باقیمانده موارد در تنه و اندامها رشد می کنند. همانژیومها در دهانه رحم، نادر هستند. همانژیومهای سرویکس معمولا بدون آزار بوده، به شکل توده قرمز تیره یا ارغوانی رنگ تظاهر می نمایند. موردی که در این گزارش معرفی می شود، یک تومور عروقی با تشخیص همانژیوم کاورنوس مربوط به اگزوسرویکس یک زن 35 ساله ای است که تظاهر بالینی آن به شکل توده کوچک پولیپوئیدی با سابقه از خونرویهای متناوب بوده است. باوجودی که این ضایعات معمولا در طی تکامل خود در نهایت دچار پس رفت و تحلیل می شوند، به لحاظ مشابهت ظاهری با ضایعات خوش خیم شایعتر در ناحیه سرویکس، بایستی در هنگام برداشت آنها نهایت دقت به عمل آید تا از خونریزهای شدیدی که ممکن است متعاقب دستکاری نادرست پیش آید، ممانعت به عمل آورد.

---

متاستازهای جلدی کارسینوم حنجره بسیار نادر هستند. ما یک مورد کارسینوم متاستاتیک حنجره را که به شکل آبسه پوستی در ناحیه باسن بیمار تظاهر کرده است، شرح داده ایم. این بیمار 75 ساله مذکر دچار تغییر و گرفتگی تدریجی صدا شده بود و پس از بیوپسی با تشخیص کارسینوم سلول سنگفرشی حنجره مورد عمل جراحی لارنژکتومی و دیسکسیون رادیکال گردنی قرار گرفت. حدود 18 ماه بعد، متوجه ایجاد توده ای گرم و حساس در ناحیه باسن خود می شود که تدریجاً رشد کرده و بزرگ تر می شود و در نهایت از نظر بالینی به شکل یک آبسه جلدی تظاهر می نماید. پس از برداشت جدار آبسه و ارسال نمونه به آزمایشگاه پاتولوژی کارسینوم سلول سنگفرشی متاستاتیک تشخیص داده می شود. بیمار سه ماه پس از آن فوت می نماید. علی رغم نادر بودن کارسینوم متاستاتیک جلدی حنجره بایستی در مورد هر بیماری که به ضایعه جلدی متعاقب کانسر حنجره مبتلا گردیده است، مورد توجه قرار گیرد.

---

مقدمه و هدف: پره اکلامپسی یکی از شایع ترین عوارض دوران حاملگی است که در 5 تا 7 درصد حاملگی ها دیده می شود. این عوارض ممکن است با مشکلات شدید مادری- جنینی و حتی مرگ همراه باشد. به همین دلیل یافتن شیوه ای که تشخیص سریع تر این عوارض را امکان پذیر نماید، می تواند اهمیت ویژه ای در پیشگیری و یا به حداقل رساندن اثرات سو آن بر مادر و جنین داشته باشد. این مطالعه به منظور تعیین رابطه دفع پروتئین 24 ساعته ادراری نسبت به پروتئین به کراتی نین در ادرار زنان پره اکلامپتیک در مرکز آموزشی- درمانی دزیانی گرگان انجام شد.مواد و روش ها: از 60 زن مشکوک به پره اکلامپسی بستری در مرکز آموزشی- درمانی دزیانی گرگان جمع آوری ادرار 24 ساعته برای تعیین میزان پروتئین دفع شده و یک نمونه تصادفی ادرار برای تعیین نسبت پروتئین به کراتی نین دفع شده تهیه و به آزمایشگاه ارسال شد. نتایج آزمایشات همراه با یافته های دموگرافیک در پرسشنامه ای ثبت گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار آماری SPSS-11.5 و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و همچنین از مدل رگرسیون خطی استفاده شد.یافته ها: بین نسبت پروتئین به کراتی نین نمونه تصادفی ادرار و میزان پروتئین دفع شده در ادرار 24 ساعته همبستگی مستقیم معنی داری وجود دارد (p<0.05، r=0.75) به علاوه بیشترین حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت و منفی نسبت پروتئین به کراتی نین به عنوان روش جایگزینی سنجش پروتئین ادرار 24 ساعته زمانی است که این نسبت بزرگتر یا مساوی 0.5 باشد.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش و اهمیت زمان تشخیص پره اکلامپسی در پیشگیری از عوارض جدی این عارضه توصیه می شود در شرایط اورژانس از آزمون نسبت پروتئین به کراتی نین به عنوان جایگزین تست سنجش پروتئین ادرار 24 ساعته استفاده شود.

---

زمینه و هدف: مشاوره قبل از اهدا خون و انجام آزمایش ها غربالگری از نظر بیماری‌های منتقله شایع از طریق انتقال خون نظیر هپاتیت B و C و ایدز در تضمین سلامت خون از اهمیت به سزایی برخوردار است. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی این بیماری ها نزد اهدا کنندگان خون با مراجعین سرپایی به آزمایشگاه انتقال خون و بررسی صحت روش های تشخیصی الیزا انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه توصیفی روش آزمایش های HBSAg، HCV Ab و HIV Ab به روش الیزا روی کلیه نمونه خون های اهدا شده در پایگاه انتقال خون گرگان و بیماران مراجعه کننده به آزمایشگاه این مرکز در سال 1382 انجام گرفت و در صورت مثبت بودن آزمایش الیزا آزمایش های تاییدی نوترالیزاسیون برای HBSAg، RIBA برای HCV Ab و Western blot برای HIV Ab انجام گردید.یافته ها: 5.‌2 درصد اهدا کنندگان در مقایسه با 13 درصد بیماران از نظر HBS Ag و 3 درصد اهدا کنندگان در مقایسه با 8.3 درصد بیماران از نظر HCV ab و 35.‌0 درصد اهدا کنندگان در مقایسه با 04.2 درصد بیماران از نظر HIV مثبت بودند. همچنین در اهدا کنندگان 92 درصد موارد واکنش دار از نظر HBS Ag، 20.1 درصد از نظر HCV Ab و صفر درصد از نظر HIV به روشهای الیزا در روش های تاییدی نیز مثبت شدند. در حالی که در بیماران مراجعه کننده 97 درصد موارد واکنش دار از نظر HBS ag و 47 درصد از نظر HCV ab و 60 درصد از نظر HIV به روش الیزا در روش‌های تاییدی مثبت شدند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد میزان فراوانی هپاتیت C، B و ایدز نزد بیماران سرپایی که به نحوی جز گروه های پر خطر محسوب می شوند، بیشتر از اهدا کنندگان بوده است و نیز آزمایش HBSAg در مقایسه با آزمون های HIV و HCV به روش الیزا از صحت بالاتری برخوردار است.

---

بیمار زنی 58 ساله است که به علت عود مجدد ضایعه سیستیک ناحیه تمپورال راست پس از یک تخلیه ناموفق در 8ماه قبل توسط یک پزشک عمومی به کلینیک مراجعه کرده بود. در معاینه یک ضایعه 3در3 سانتی‎متر با قوام سیستیک و متحرک لمس شد. سی‎تی‎اسکن جمجمه و مغز انجام شد که ضایعه سیستیک مالتی لاکولار بدون گرفتاری سینوس‎ها و اربیت و استخوان تمپورال گزارش شد. رادیوگرافی قفسه‎سینه و سونوگرافی شکم طبیعی گزارش گردید. بیمار تحت عمل جراحی درناژ کیست قرار گرفت و کیست‎های کوچک و متعدد تخلیه و درن در زخم گذاشته شد. بیمار روز سوم پس از عمل بدون عارضه‎ای مرخص شد. در پی‎گیری بیمار تا یک‎سال بعد عود کیست مشاهده نگردید. تشخیص چیست؟ تشخیص : کیست هیداتید در ناحیه تمپورال راست گزارش آسیب‎شناسی بیمار فوق کیست هیداتید بافت نرم و عضلات ناحیه تمپورال راست بود. کیست هیداتید در نقاط مختلف دنیا با شیوع مختلف دیده می‎شود و شایع‎ترین محل گرفتاری آن در بدن کبد است. پس از کبد ریه‎ها و ندرتاً عضلات مخطط تنها در 3 درصد موارد ممکن است در مرحله لاروی بیماری توسط پارزیت اکنیوکوکوس گرانولوسوس یا بسیار ندرتاً توسط نوع مهاجم اکنیوکوکوس مالیت لاکولاریس گرفتار شود. پارازیت از طریق خون این نقاط را آلوده می‎کند. پس از کبد و ریه‎ها مناطق دیگر بدن در 50-30 درصد موارد به صورت غیرشایع ممکن است گرفتار شوند. گرفتاری صفاق ، طحال ، مدیاستینوم ، کلیه‎ها ، استخوان‎ها ، قلب ، مغز ، عضلات، شریان‎ها و سمینال وزیکل ندرتاً ممکن است ایجاد شود. تشخیص کیست هیداتید قبل از عمل با کمک سونوگرافی و سی‎تی‎اسکن و ام‎.‎آر.آی و تست‎های سرولوژیک الیزا تسهیل می‎شود. یکی از روش‎های جدید سیتولوژی و آسپیراسیون کیست هیداتید است که توسط دکتر Mittal و همکاران گزارش شده است. درمان مناسب کیست هیداتید علامت‎دار سیستکتومی کامل با اکسزیون اطراف آن بسته به محل ضایعه است. داروهای منبدازول و آلبندازول به صورت خوراکی به عنوان کمک به درمان قبل و پس از عمل و در مواردی که جراحی میسر نباشد به عنوان درمان اصلی کمک کننده هستند.

---

بیمار زنی 70 ساله بود که به علت درد ربع فوقانی چپ (LUQ) به مدت 72 ساعت قبل از بستری شدن مراجعه کرده بود. در معاینه بیمار رنگ‌پریده بود و افت فشارخون و تاکی‌کاردی داشت و یک توده حساس و دردناک در ربع فوقانی چپ در معاینه شکم بیمار لمس می‌شد. سونوگرافی ضمن تایید توده فوق مقادیر زیادی مایع آزاد در شکم با هماتوم خلف صفاقی را گزارش کرد. به دلیل نبودن شرح حال تروما با تشخیص احتمالی خونریزی داخلی به علت نامعلوم ، بیمار تحت عمل لاپارتومی قرار گرفت و تومور بزرگ فاندوس معده با خونریزی خلف صفافی و درون صفاقی بدون ایجاد نفوذ یا خونریزی به درون معده مشخص گردید. علت گزارش به علت نادر بودن عارضه خونریزی داخل صفاقی در این نوع تومورها بوده است. بیمار روز هفتم پس از عمل مرخص گردید. هیستوپاتولوژی تومور لیومیوم معده گزارش شد.

---

زمینه و هدف: بیماری های ندولی تیرویید، یک مشکل شایع بالینی است و از آنجایی که نمی توان با بررسی سیتولوژیک، ضایعات فولیکولر خوش خیم و بدخیم را از یکدیگر افتراق داد، ارزیابی میزان خطر بدخیمی در ندول های تیروییدی که در FNA به عنوان نئوپلاسم فولیکولر تشخیص داده شده اند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسیارزش تشخیصی FNA در تشخیص ضایعات فولیکولر تیرویید می باشد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی در طی 7 سال روی 476 بیمار با ندول تیرویید در مرکز آموزشی – درمانی 5 آذر گرگان انجام شد. آسپیراسیون سوزنی تیرویید (FNA) و بیوپسی با تکنیک استاندارد انجام و اسمیرهای لازم به تعداد 7-10 اسلاید برای هر بیمار تهیه شد. بیماران که در گزارش سیتولوژیک، نئوپلاسم فولیکولر برایشان مطرح شد بود، از حیث انجامجراحی تیرویید (توتال و لوبکتومی) مورد پیگیری قرار گرفتند.یافته ها: از 476 بیمار با ندول تیرویید، 412 مورد (85.6 درصد) برای ارزیابی سیتولوژیکی مناسب بودند که 321 مورد (77.9 درصد) آنها خوش خیم و 14 مورد (3.3 درصد) بدخیم تشخیص داده شدند. مابقی شامل 77 مورد نئوپلاسم فولیکولی بود (18.6 درصد) که از نظر نتیجه جراحی تیرویید مورد پیگیری قرار گرفتند. نتایج بررسی هیستولوژیک نشان داد که 32 مورد (57.1 درصد) آدنوم فولیکولر، 15 مورد (26.7 درصد) ندول غیرنئوپلاستیک، 5 مورد (8.9 درصد) کارسینوم فولیکولر و 4 مورد (7.1 درصد) نیز کارسینوم پاپیلری نوع فولیکولی وجود داشت.نتیجه گیری: وجود 9 مورد (16 درصد) بدخیمی (اعم از کارسینوم فولیکولر و کارسینوم پاپیلری نوع فولیکولر) در بین مواردی که با تشخیص سیتولوژیک «نئوپلاسم فولیکولر» مورد عمل جراحی تیرویید قرار گرفتند، نشان می دهد که بررسی هستوپاتولوژیک موارد «نئوپلاسم فولیکولی» برای افتراق نهایی ضایعات بدخیم از خوش خیم، ضروری است.

---

وقوع حاملگی دو قلو که یک قل آن را مول هیداتیدیفرم و قل دیگر آن را جنین و جفت سالم تشکیل دهد، نادر و با شیوع 1 در 22000-100000 می باشد. مشخصه این بیماری وجود تظاهرات بالینی مدل هیداتیدیفرم همراه جنین سالم در کیسه آمینوتیک مجزا از حاملگی مولار است. در این گزارش خانمی با حاملگی اول معرفی می گردد که با خونریزی واژینال و تهوع و استفراغ شدید به کلینیک زنان مراجعه کرد و پس از معاینه بالینی و سونوگرافی تشخیص حاملگی دوقلو همراه با مول هیداتیدیفرم داده شد. اقدامات درمانی مناسب برای بیمار انجام شد و پس از ختم خودبخودی حاملگی تخلیه رحم و پیگیری های لازم به دلیل خطر بالای ایجاد تومور تروفوبلاستیک بارداری صورت گرفت.

---

زمینه و هدف: ویروس هپاتیت B عامل ایجاد هپاتیت حاد و مزمن، سیروز کبدی و کارسینوم هپاتوسلولار کبدی است و در حال حاضر تنها راه مطمئن پیشگیری، خصوصا افراد در معرض این بیماری مانند کارکنان بهداشتی، واکسیناسیون است. این مطالعه به منظور بررسی سطح ایمنی سرولوژیکی کارکنان مراکز آموزشی شهر گرگان نسبت به ویروس هپاتیت B انجام شد.روش بررسی: این تحقیق توصیفی و مقطعی در سال 1382 روی 300 نفر از کارکنان درمانی، خدماتی، اداری مراکز آموزشی- درمانی دزیانی، طالقانی و 5 آذر انجام شد. روش نمونه گیری مبتنی بر هدف بود و از افرادی که دعوت شرکت در مطالعه را می پذیرفتند، 3 میلی لیتر خون محیطی گرفته می شد که پس از جدا سازی سرم، آزمایش بررسی وجود Hbs-Ab، Hbs-Ag انجام می گردید. پرسشنامه مربوطه که حاوی اطلاعات دموگرافیکی، وضعیت واکسیناسیون و عوامل خطر آفرین ابتلا بود برای افراد تکمیل شد. پس از ورود داده ها به رایانه توسط نرم افزار آماری SPSS-10 و سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 13 درصد افراد مورد بررسی 40) نفر( واکسینه نشده بودند و 74.6 درصد 224) نفر( واکسیناسیون کامل و مابقی دوره ناقص واکسیناسیون را انجام داده بودند و رابطه آماری معنی داری بین HbsAg و وضعیت واکسیناسیون، سن افراد، آخرین نوبت واکسیناسیون و شغل افراد وجود داشت (P<0.05). ضمنا سه نفر 1) درصد( از نمونه ها HbsAg مثبت بودند که 2 نفر زن و 1 نفر مرد بودند. هر سه بالای 10 سال سابقه کار داشته و واکسیناسیون کامل را انجام داده بودند. 1 نفر از این افراد پرستار، 1 نفر خدمه و یک نفر اداری بود. ضمنا هر سه نفر Hbs-Ab منفی داشتند.نتیجه گیری: به دلیل طرح واکسیناسیون همگانی، پوشش واکسیناسیون کارکنان شاغل مراکز و نیز وضعیت ایمنی آنها در حد مطلوب بوده است. به دلیل تماس زیاد افراد مورد بررسی با ویروس هپاتیت 2 درصد افراد بدون واکسیناسیون آلوده شده و خوشبختانه بهبود یافته بودند و هر چه از زمان واکسیناسیون بیشتر می گذشت، احتمال کاهش ایمنی افزایش می یافت که این مساله اهمیت اندازه گیری آنتی بادی 3-2 ماه بعد از واکسینه شدن و سپس کنترل دوره ای افراد مصون و نهایتا تزریق دوز بوستر را مطرح می نماید.

---

گرانولوم فاشیال یک بیماری نادر پوستی است که با ندول‌ها و پلاک‌های پوستی بدون علامت بر روی پوست و بدون تظاهرات سیستمیک مشخص می‌شود. این بیماری عمدتاً مردان میانسال را مبتلا می‌کند. در این مقاله یک تظاهر غیرشایع از بیماری گرانولوم فاشیال به صورت ضایعات متعدد اغلب در ناحیه تنه و قسمت فوقانی بازو و صورت در یک مرد 34 ساله معرفی شده است.

---

زمینه و هدف : واکسن سرخجه از ویروس زنده ضعیف شده تهیه می‌شود. چنانچه این واکسن در دوره پرهیز بارداری تزریق گردد، می‌تواند جنین را در معرض خطر قرار دهد. این تحقیق با هدف تعیین وضعیت سرولوژیک IGM سرخجه در نوزادان مادرانی که در طی 3ماه قبل تا 3 ماه بعد از تزریق واکسن MR باردار شدند (دوره پرهیز)، انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه کوهورت روی 253 مادر در مرکز آموزشی درمانی دزیانی گرگان طی سال‌های 83-1382 انجام شد. گروه مورد (116 نفر، 8/45 درصد) شامل مادرانی بودند که به‌طور سهوی واکسن MR از نوع RA27/3را در دوره پرهیز دریافت کرده بودند و گروه شاهد (137 نفر، 2/54 درصد) از میان مراجعه‌کنندگان واکسن‌نزده مراجعه کننده به همان مرکز برای زایمان به طور تصادفی انتخاب شدند. گروه شاهد از نظر عوامل زمینه‌ای و مداخله‌ای با گروه مورد همسان شدند. میزان IGM سرمی سرخجه بندناف نوزادان برای تشخیص سرولوژیک عفونت جنینی در هر دو گروه پس از زایمان به روش ELISA اندازه‌گیری شد. داده‌های جمع‌آوری شده توسط آزمون‌های آماری کای‌اسکوئر و T-Test با سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها : میزان موارد مثبت IGM نوزادی (یک مورد در هر گروه) در دو گروه مورد و شاهد مشابه بود. علی‌رغم این که تفاوت موجود در دو گروه معنی‌دار نبود، اما حداکثر خطر نسبی تئوری در این مطالعه برابر با 392/4درصد به دست آمد (392/4 و 271/0:CI 95درصد ، 091/1=RR). نتیجه‌گیری: علی‌رغم عدم وجود تفاوت معنی‌دار آماری در میزان موارد مثبت شدن IgM سرخجه نوزادی در دو گروه، به دلیل خطر نسبی به دست آمده پیشنهاد می‌شود که کماکان در دوره پرهیز، واکسیناسیون صورت نگیرد.

---

زمینه و هدف : اثرات زیانبار بیماری‌های تیروئید در دوران بارداری روی سیر بارداری و رشد جنین به اثبات رسیده است. بیماری‌های خودایمنی تحت بالینی تیروئید می‌توانند منجر به دو برابر شدن شانس زایمان زودرس, سقط و نیز تیروئیدیت پس از زایمان شوند. این مطالعه به منظور مقایسه میزان عملکرد و خودایمنی تیروئید در زنان باردار مبتلا و غیرمبتلا به گواتر انجام شد.

روش بررسی : این مطالعه مورد شاهدی روی 100 زن باردار مبتلا به گواتر (گروه مورد) و 100 زن باردار غیرمبتلا به گواتر (گروه شاهد) مراجعه کننده به درمانگاه مرکز آموزشی درمانی دزیانی گرگان طی تابستان 1384 انجام شد. از هر زن 5 میلی‌لیتر خون برای تعیین مقادیر هورمون‌های تیروئیدی (T3, T4, TSH, T3RUP) و آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید (Anti TG, Anti TPO) گرفته شد. هورمون‌های تیروئیدی به روش IRMA و آنتی‌بادی‌ها با روش الیزا اندازه‌گیری شدند.

یافته‌ها : از 100 زن باردار مبتلا به گواتر 34% اندازه تیروئید حدود سه برابر طبیعی و 66% اندازه تیروئید حدود دو برابر طبیعی داشتند. Anti TPO در 36% زنان باردار مبتلا به گواتر و در 16% زنان غیرمبتلا به گواتر بالاتر از حد طبیعی بود. Anti TG در 9% از زنان باردار مبتلا به گواتر و 4% زنان غیر مبتلا به گواتر از حد طبیعی بالاتر بود. میانگین TSH در گروه مورد و شاهد در محدوده طبیعی و به ترتیب microU/ml 1.81±1.33 و microU/ml 1.84±1.4 بود. میانگین غلظت Anti TPO و Anti TG در گروه مورد U/ml 373.91±197.37 و U/ml 248.8±70.59 و در گروه شاهد U/ml 79.52±63.97 و U/ml 248.8±70.59 تعیین شد.

نتیجه‌گیری : با توجه به مشاهده اختلالات عملکرد و اتوایمونیته تیروئید در 20% جمعیت سالم مورد مطالعه و در 45% افراد مبتلا به گواتر، بهتر است که بررسی عملکرد و آنتی‌بادی‌های ضدتیروئید در تمامی زنان باردار سالم، بدون علامت و مبتلا به گواتر برای جلوگیری از عوارض جنینی مادری انجام شود.

---

زمینه و هدف : تظاهرات پوستی و مخاطی در بیماران همودیالیزی از شیوع بالایی برخوردار هستند. این مطالعه به منظور تعیین تظاهرات پوستی و مخاطی بیماران مبتلا به نارسایی انتهایی کلیه تحت همودیالیز مزمن در مرکز دیالیز مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان انجام شد.

روش بررسی : در این مطالعه توصیفی تحلیلی 100 بیمار (51 مرد و 49 زن) از مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان به صورت تصادفی از بین 120بیمار تحت همودیالیز در سال 1388 انتخاب شدند. بیماران مورد مطالعه توسط متخصص پوست از نظر ضایعات پوستی، مخاطی، ناخن و مو معاینه شدند و یافته‌ها برای هر بیمار در پرسشنامه ثبت گردید. داده‌ها توسط نرم‌افزار آماری SPSS-13 و آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف, تی, یومن‌ویتنی, کای‌اسکوئر و تست دقیق فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها : میانگین سنی بیماران 12.3±49 سال بود. شایع‌ترین علت نارسایی کلیه، دیابت بود. شایع‌ترین یافته خشکی پوست (78.3%) بود و پس از آن به ترتیب خارش (39.1%)، لنتیگو (34.8%)، تغییررنگ‌ پوستی (32.6%) ، لکونیشیا (32%) و نازک شدن بستر ناخن (24%) تعیین گردید. لنتیگو در زنان (42.85%) بیشتر از مردان (21.5%) بود (P<0.042). ارتباط سن با خشکی پوستی (P<0.01)، پوسته‌ریزی (P<0.042)، لنتیگو (P<0.01)، فولیکولیت (P<0.01)، هیپوپیگمانتاسیون گوتیت ایدیوپاتیک (P<0.01)، لکونیشیا (P<0.01) و ناخن نیم‌نیم (P<0.01) معنی‌دار بود. بین زمان دیالیز و تغییر رنگ پوست (P<0.032) و لکونیشیا (P<0.041) ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. رابطه بین کلابینگ و ضریب کلسیم فسفر از نظر آماری معنی‌دار بود (P<0.027). سطح فریتین سرم با خارش پوستی (P<0.048) و قارچ پوستی (تینه‌آ ورسیکالر) (P<0.047) رابطه آماری معنی‌داری داشت.

نتیجه‌گیری : نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تظاهرات پوستی و مخاطی در بیماران تحت همودیالیز شایع است و لنتیگو در مقایسه با سایر مطالعات از شیوع بیشتری برخوردار است.

---

زمینه و هدف : عفونت ادراری شایع‌ترین عفونت باکتریایی در زمان بارداری است. زنان باردار بیشتر در معرض ابتلا به پیلونفریت می‌باشد. شناسایی به موقع عفونت ادراری و درمان متناسب با آن به خصوص در زنان باردار در مواقعی که دسترسی به انجام کشت ادرار وجودندارد؛ می‌تواند در کاهش عوارض ناشی از آن مؤثر باشد. این مطالعه به منظور تعیین حساسیت باکتری اشریشیاکلی جدا شده از کشت ادرار زنان باردار نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های رایج در شهرستان کلاله انجام شد. روش بررسی : این مطالعه توصیفی روی باکتری اشرشیاکلی جدا شده از نمونه ادرار 360 زن باردار مراجعه کننده به آزمایشگاه مرکز بهداشت شهرستان کلاله در سال 1387 صورت گرفت. پس از کشت نمونه‌های ادرار در محیط‌های ائوزین متیلن بلو EMB ، بلادآگار و محیط‌های کشت افتراقی سوش اشرشیاکلی؛ آنتی‌بیوگرام با روش انتشار دیسک Kirby-Bauer انجام شد و هاله عدم رشد آن طبق استانداردهای کمیته ملی برای آزمایشگاه‌های بالینی نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها تعیین شد. یافته‌ها : میزان حساسیت به آنتی‌بیوتیک کواموکسی کلاو 5.72 درصد، آمپی‌سیلین 8.86 درصد، آموکسی‌سیلین 11.87درصد، سفازولین 32.12 درصد، سفالکسین 36.1 درصد، جنتامایسین 40.28 درصد، کوتریموکسازول 48.15 درصد، نالیدیکسیک‌اسید 55.3 درصد، نیتروفورانتویین 72.48 درصد و سفتریاکسون 80.78 درصد تعیین گردید. نتیجه‌گیری : نتایج این مطالعه نشان‌دهنده میزان بالای مقاومت باکتری اشرشیاکلی جدا شده از ادرار زنان باردار نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های آموکسی‌سیلین و آمپی‌سیلین (داروی معرفی شده خط اول در دستورالعمل مراقبت مادران باردار) در این منطقه می‌باشد. همچنین بالاترین حساسیت نسبت به سفتریاکسون و نیتروفورانتویین مشاهده گردید.

---

زمینه و هدف : باتوجه به شیوع روزافزون ابتلاء به هپاتیت B ، با شناسایی صحیح و به موقع زنان باردار +HbsAg و اجرای پروتکل پیشگیری استاندارد برای نوزادان، می‌توان یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال هپاتیت B به نوزادان را متوقف نمود. این مطالعه به منظور آگاهی از وضعیت سرواپیدمیولوژی هپاتیتB در زنان باردار شهر گرگان انجام شد. روش بررسی : این مطالعه توصیفی مقطعی روی 1553 زن باردار مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی دزیانی گرگان برای زایمان، از دی‌ماه 1387 لغایت تیرماه 1388 انجام شد. زنان با توجه به تمایل و داشتن شرایط لازم وارد مطالعه شدند. برای زنان باردار تست HBsAg انجام گردید. پرسشنامه مربوط به اطلاعات دموگرافیک و عوامل خطر مورد مطالعه تکمیل شد. به موازات این کار پرونده‌های بیمارستانی این افراد نیز مورد مطالعه قرارگرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-16 و آزمون کای‌اسکوئر تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها : از1553زن باردار 15نفر (1 درصد) +HbsAg و همگی آنها -HbeAg بودند. در 40 درصد از زنان باردار آلوده هیچ عامل خطر شناخته شده‌ای یافت نشد. با مراجعه به پرونده‌های بیمارستانی افراد مورد مطالعه مشخص گردید که از 15 زن باردارآلوده، 7 نفر (46.7 درصد) شناسایی نشده و نوزادان آنها بدون دریافت HBIG از بیمارستان مرخص شده بودند. ازسوی دیگر به نوزادان 6زن باردار، HBIG تجویز شده بود؛ در حالی که مادر این نوزادان در زمان زایمان -HbsAg بودند. نتیجه‌گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که ضعف در بیماریابی علی‌رغم قابل انتظار بودن شیوع HbsAg در زنان باردار شهر گرگان وجود دارد. پیشنهاد می‌شود تا زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری حتماً از نظر HbsAg ارزیابی گردند.

---

زمینه و هدف : اندروژن‌ها از جمله عوامل ایجاد کننده پره‌اکلامپسی است. این مطالعه به منظور مقایسه سطح سرمی تستوسترون توتال، تستوسترون آزاد و دهیدرواپی اندروسترون سولفات و پروژسترون در زنان مبتلا به پره اکلامپسی و زنان دارای بارداری طبیعی انجام شد. روش بررسی : این مطالعه مورد - شاهدی روی 30 زن باردار مبتلا به پره‌اکلامپسی بستری شده در مرکز آموزشی درمانی دزیانی گرگان و 30 زن باردار سالم انجام شد. معیار تشخیص پره‌اکلامپسی فشارخون بیشتر یا مساوی 140/90 mmHg و پروتئینوری بیشتر یا مساوی 1+ در تست نواری ادرار در سه ماهه سوم حاملگی بود. مقادیر پروژسترون، تستوسترون آزاد، تستوسترون توتال و دهیدرواپی ‌آندروسترون سولفات به روش ELISA اندازه‌گیری شد. یافته‌ها : میزان تستوسترون توتال در دو گروه مورد و شاهد به ترتیب 1.3±1.8 ng/ml و 0.9±1.3 ng/ml بود که اختلاف آماری معنی‌داری نداشتند. میزان پروژسترون در گروه مورد (46.9±95 ng/ml) از گروه شاهد (75±165.4 ng/ml) کمتر بود (P<0.01). میزان تستوسترون آزاد و دهیدرواپی آندروسترون سولفات به ترتیب در گروه مورد 2.3±5.6 ng/ml و 0.5±1 ng/ml از گروه شاهد به ترتیب 1.5±3.2 ng/ml و 0.4±0.7 ng/ml بیشتر بود (P<0.045). نتیجه‌گیری : این مطالعه نشان‌دهنده تغییرات افزایشی تستوسترون آزاد و دهیدرواپی آندروسترون سولفات و تغییرات کاهشی پروژسترون در مبتلایان به پره‌اکلامپسی است.

---

زمینه و هدف : آرتریت روماتوئید بیماری التهابی منتشر و مزمن است. آنتی‌بادی‌های پپتید آنتی‌سیکلیک سیترولینه و فاکتور روماتوئید (RF) به عنوان آنتی‌بادی‌های اختصاصی در تشخیص این بیماری مطرح شده‌اند و هر دو از اهمیت تشخیصی بالایی برخوردارند. این مطالعه به منظور تعیین ارزش تشخیصی آنتی‌بادی‌های ضدپپتید حلقوی سیترولینه (Anti-CCP) و فاکتور روماتوئید (RF) در تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید انجام شد. روش بررسی :این مطالعه تشخیصی روی 238 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید و 152 فرد غیرمبتلا به آرتریت روماتوئید در شهر گرگان انجام شد. بیماری گروه مبتلا به RF با توجه به معیارهای انجمن روماتولوژی آمریکا تشخیص داده شد. تست Anit-CCP به روش الایزا و فاکتور روماتوئید با روش آگلوتیناسیون لاتکس کیفی انجام شد. یافته‌ها : آزمون Anti-CCP در 196 نفر از گروه مبتلا به RF مثبت بود و حساسیت آن 82 درصد تعیین شد. آزمون Anti-CCP در گروه غیرمبتلا به RF در 5 نفر مثبت بود و ویژگی آن برای آرتریت روماتوئید 96 درصد تعیین شد. تست RF در 206 نفر از گروه مبتلا به RF مثبت بود و حساسیت آن در آرتریت روماتوئید 86 درصد بود. تست RF در 28 نفر از گروه غیرمبتلا به RF مثبت بود و ویژگی آن برای آرتریت روماتوئید 81 درصد تعیین شد. استفاده همزمان از دو تست نشان داد که وجود یک تست مثبت حساسیت تشخیص را برای بیماری آرتریت روماتوئید به 89 درصد رساند. نتیجه‌گیری : ویژگی تست Anit-CCP از تست RF در تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید بالاتر است.