---

زمینه و هدف : خیار دریایی به‌عنوان یک ماده غذایی و یک داروی سنتی در جوامع شرق و جنوب شرق آسیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مطالعه به منظور تعیین اثر عصاره‌ متانولی دیواره بدن خیار دریایی گونه Holothuria leucospilota روی ویروس HIV-1 در محیط آزمایشگاهی انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه توصیفی خیار‌های دریایی از عمق 10 الی 30 متری اطراف جزیره لارک جمع‌آوری شدند. برای استخراج عصاره‌ از حلال‌ متانول استفاده شد. عصاره حاصله پس از تغلیظ به‌وسیله دستگاه روتاری در دمای 40 تا 45 درجه سانتی‌گراد، به‌وسیله دستگاه وکیوم فریز درایر به‌صورت پودر خشک درآمد. یافته‌ها : غلظت‌های 1000 و 100 میکروگرم بر میلی‌لیتر از عصاره به ترتیب به میزان 94 درصد و 92.5% از تکثیر ویروس HIV-1 ممانعت به عمل‌آورد. همچنین این عصاره در غلظت 10 میکروگرم بر میلی‌لیتر اثر ضدویروسی خاصی از خود نشان نداد. غلظتی از عصاره که 50درصد سمیت بر روی سلول‌های میزبان داشت؛ تقریباً نصف غلظتی از عصاره (35.89 میکروگرم بر میلی لیتر) بود که باعث ممانعت از تکثیر 50درصد از ویروس‌های HIV-1 گردید (P<0.05). نتیجه‌گیری : عصاره متانولی خام استخراج‌شده از خیار دریایی گونه Holothuria leucospilota اثر ضدویروسی خوبی بر ویروس HIV-1 از خود نشان نداد. این امر نشان‌دهنده اثر سیتوتوکسیکی بالای این عصاره بر روی سلول‌های میزبان بود.