ADR
( Adverse Drug Reactions)

  مرکز ثبت و بررسی عوارض ناخواسته داروها به عنوان تنها مرکز ملی کشور به جمع آوری و ثبت گزارش های عوارض دارویی مشاهده شده توسط جامعه پزشکی می پردازد .

  این مراکز از سال 1377 به عنوان عضو کامل سازمان بهداشت جهانی ( WHO ) در برنامه بین المللی پایش فرآورده های دارویی پذیرفته شده است . از نتایج فعالیت های این مرکز می توان به جمع آوری دیکلوفناک تزریقی اشاره کرد . به منظور جمع آوری گزارش های عوارض دارویی ، با توجه به استاندارد های بین المللی ، فرم های زرد رنگی توسط این مرکز تهیه شده است .

  جمع آوری این گزارش ها در مرکز ملی ،مسئولین دارویی کشور را در مقایسه میان داروهای مختلف کمک خواهد نمود . علاوه بر آن در صورت گزارش دهی مستمر توسط جامعه پزشکی ، افزایش ناگهانی در نوع یا میزان بروز عوارض ناشی از یک فراورده به سرعت نمایان گشته ، قابل پیگیری و کشف علت خواهد بود . طی 25 مطالعه در فاصله سالهای 95 – 1970 نشان داده شد که 6/2 – 4/2 % پذیرش های بیمارستانی ( به طور متوسط 5/8% ) به علت یک عارضه دارویی بوده است .

  هزینه مستقیم عارضه دارویی طی 13 مطالعه در فاصله سالهای 95- 1980 در کشور آلمان 588 میلیون دلار در سال برآورد شده است و این در حالی است که 30/7 % پذیرش ها قابل پیشگیری تشخیص داده شده اند .

  هزینه اقتصادی ناشی از مصرف نامناسب فراورده های دارویی در ایالات متحده در حدود 30/1 الی 136/8 بیلیون دلار در سال براورد شده است . بیش از 40% بیمارن سرپایی که در ایالات متحده دارو مصرف می نمایند دچار یک مشکل مربوط به مصرف دارو می گردند .

  عوارض دارویی چهارمین عامل مرگ و میر در ایالات متحده گزارش شده است . مرگ و میر ناشی از مصرف فراورده های دارویی بیش از مرگ و میر ناشی از تصادفات با وسایل نقلیه ، سرطان پستان یا ایدز برآورد شده است .

  ADR علاوه بر هزینه های مالی می تواند پیامدهای اجتماعی داشته باشد :

  - ایجاد عدم اعتماد به کارخانه های سازنده دارو

  - ایجاد مرگ و میر

  - ایجاد عدم اعتماد به سیستم بهداشتی کشور ( پزشک ، داروساز ، پرستار و ...)

  - ایجاد عدم اعتماد به دولت برای حفظ امنیت جانی

  عوامل اصلی در بوجود آمدن ADR

  * عوامل مربوط به دارو ( طریقه مصرف ، مقدار مصرف ، مشکلات مربوط به تهیه دارو)

  *عوامل مربوط به بیمار ( تفاوت های فارماکوکینتیک ، سن ، تفاوت های ژنتیکی ، آلرژی های دارویی ، عدم آگاهی بیماران )

  رعایت نکات موثر در کاهش ADR

  - اطلاع پزشک از تاریخچه دارویی بیمار

  - اطلاع کامل از فارماکولوژی داروهای تجویز شده

  - اطلاع کامل از مشخصات بیمار

  - تجویز حداقل دارو

  فواید وجود برنامه ADR در بیمارستان

  * افزایش کیفیت درمان

  * جلوگیری از شکایات حقوقی

  * ارزیابی مشاهدات پزشکان و دیگر حرف پزشکی

  * ارتقا دانش دارویی دست اندرکاران درمان

  دلایلی که باعث کاهش گزارشات ADR می گردد :

  • عدم اطلاع از مکانیسم موجود برای ارسال گزارش

  • عدم دسترسی به فرم مربوطه

  • عدم اهمیت عارضه از نظر گزارشگر

  نداشتن وقت در رابطه با فرم مربوطه

  • اجتناب از درگیری در کارهای اداری

  • ترس از شکایت حقوقی و کیفری

  • عدم اطمینان از بوجود آمدن عارضه دیده شده توسط دارو

  به چه دلایلی ADR باید گزارش شود ؟

  *تعیین کیفیت فراورده های دارویی

  * کاهش ریسک ADR

  * ارزیابی ایمنی دارودرمانی

  * اندازه گیری درصد شیوع ADR

  چگونه می توان عوارض دارویی دیده شده را گزارش کرد؟

  در حال حاضر نحوه جمع آوری اطلاعات مربوط به عوارض جانبی دارو از طریق پرکردن فرم زردرنگ (به صورت نمونه زیر) و ارسال آن به نمابر021-88890857 یا با تماس تلفنی با شماره 88923194-88923193 (مرکز ثبت و بررسی عوارض ناخواسته داروها) و در استان گلستان به نمابر 32430990-017 و یا تماس تلفنی با شماره 32424004-017 (واحد ADR معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی گلستان) می باشد.شما می توانید موارد دیده شده رابه ادرس های ذکر شده گزارش نمایند.