اطلاعیه شماره 91

  احتمال بروز آپلازی خالص گلبول قرمز به دنبال مصرف داروی مایکوفنولات موفتیل

  به دنبال گزارش مواردی از آپلازی خالص گلبول قرمز ( Pure Red Aplasia Or PRCA ) ناشی از مصرف مایکوفنولات موفتیل در یک مقاله علمی ، شرکت داروسازی Roche که سازنده این فرآورده با نام تجاری Collect می باشد ، طی نامه ای خطاب به حرفه پزشکی ، نسبت به وقوع این عارضه هشدار داده است ، Collect دارویی است که به منظور پیشگیری از رد عضو پیوندی در بیماران دریافت کننده پیوند کلیه ، قلب یا کبد مورد استفاده قرار می گیرد و به طور معمول همراه با سیکلوسپورین و کورتیکواستروئیدها تجویز می شود .

  با توجه به نامه منتشره از جانب شرکت مذکور ، توجه همکاران محترم را به نکات زیر جلب می نماید :

  1- مواردی از بروز PRCA به دنبال مصرف همزمان Collect با سایر فرآورده های سرکوب کننده سیستم ایمنی گزارش شده است که مکانیسم وقوع آن تاکنون ناشناخته می باشد . همچنین تأثیر مصرف همزمان فرآورده های سرکوب کننده سیستم ایمنی در بروز این عارضه نیز نامعلوم گزارش شده است .

  2- PRCA نوعی کم خونی است که وقوع آن ثانویه به نارسایی اریتروپوئیزیس می باشد . اریتروپوئیزیس ، فرآیندی است که طی آن ، گلبول های قرمز از پیش سازهای نابالغ آن در مغز استخوان ساخته می شوند . در این بیماری ، علیرغم وجود مگاکاریوسایت ها و پیش سازهای گلبول سفید که معمولاً در سطوح نرمال می باشند ، پیش سازهای گلبول قرمز در مغز استخوان غایب هستند . PRCA ممکن است ایدیوپاتیک بوده ، یا به عنوان تظاهری از یک بیماری زمینه ای بروز نماید و تقریباً در 5% موارد ، ناشی از مصرف دارو می باشد . این نوع کم خونی ، یک بیماری نادر می باشد که تا سال 1990 ، تنها 600 موارد از آن در مراجع علمی گزارش شده است .

  3- علائم بروز PRCA شامل خستگی ، لتارژی و یا رنگ پریدگی غیر طبیعی پوست می باشد . شدت کم خونی ایجاد شده می تواند از خفیف تا شدید ، متفاوت باشد . در بیماران مبتلا به کم خونی شدید ، علائمی مانند ضعف ، تاکی کاردی و دیس پنه بروز می نماید .

  4- در برخی موارد گزارش شده ، عارضه PRCA با کاهش دوز یا قطع مصرف Collect ، بهبود یافته است . از آنجایی که در بیماران پیوندی ، کاهش سرکوب سیستم ایمنی ممکن است عضو پیوندی را در معرض خطر رد پیوند قرار دهد ، در صورت تصمیم به قطع مصرف دارو در بیمار دارنده عضو پیوندی ، حتماً باید در خصوص سایر اقدامات درمانی پیشگیری کننده از رد پیوند ، تدابیر لازم را به کار گرفت .