پیام خود را بنویسید

مشکلات مصرف دارو در سالمندان : مشکلات مصرف دارو در سالمندان

مشکلات مصرف دارو در سالمندان


AWT IMAGE



ارتقاء دانش پزشکی و افزایش جمعیت سالمندان (سن بالای 65 سال) در کشور موجب گردیده که دارو درمانی صحیح یکی از مسائل بسیار مهم در مراقبت از بیماران سالمند را تشکیل دهد.

یکی از نکات قابل توجه آن است که معمولاً سالمندان در مطالعات بالینی قبل از ورود دارو به بازار دارویی، شرکت ندارند و دوزهای توصیه شده ممکن است برای سالمندان مناسب نباشد. به علت تغییرات وابسته به سن ممکن است در امر جذب، توزیع، متابولیسم، دفع و اثرات فیزیولوژیک بسیاری از داروها در سالمندان تغییر ایجاد شود.

وجود ارتباط بین تعداد داروهای مصرف شده و میزان بروز واکنشهای نامطلوب در برابر آنها، به اثبات رسیده است. در مراکز مراقبت از سالمندان که جمعیت زیادی از افراد مسن در آنها نگهداری می‌شوند، تعداد متوسط داروهای نسخه شده در هر بیمار بین 8-6 دارو متغیر می‌باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهند که میزان بیماران مبتلا به واکنش‌های زیان‌آور از ده درصد هنگام مصرف یک دارو به حدود صد در صد هنگام مصرف ده دارو، افزایش می‌یابد. بنابراین می‌توان انتظار داشت که حدود نیمی از این بیماران دچار واکنشهای ناخواسته دارویی شوند. همچنین مطالعات آماری در امریکا نشان می‌دهد گرچه جمعیت سالمندان در این کشور 12-11 درصد جمعیت کشور تشکیل می‌دهد ولی این گروه بیش از 30 درصد داروهای تجویز شده را به خود اختصاص داده‌اند. برآورد می‌شود که میزان واکنش‌های ناخواسته دارویی در بیماران سالمند حداقل دو برابر آن ، در جمعیت جوانان باشد. دلایل این موضوع زیاد و بدون تردید شامل در نظر نگرفتن کلیه شرایط بیمار از سوی تجویز کننده نسخه و اشتباه در مصرف دارو از سوی بیمار می‌باشد.

اشتباهات بیمار ممکن است ناشی از عدم رعایت مصرف صحیح دارو به دلایلی چون فراموشی یا اغتشاش ذهنی باشد، مخصوصاً اگر بیماری نسخه‌های متعدد و فواصل دوز متفاوت داشته باشد و به همراه آنها از داروها بدون نسخه و گیاهی استفاده نماید. داروهای بدون نسخه و گیاهی ممکن است حاوی اجزایی باشند که اثرات دارویی نیرومندی داشته باشند. برای مثال بسیاری از داروهای آنتی هیستامین، اثرات آرام بخش قابل ملاحظه‌ای دارند و در بیماران دچار اختلال شناختی خطرناکتر می‌باشند.

از آنجا که سالمندان ممکن است دارای مشکلات طبی گوناگون باشند و نسخه‌های متعدد توسط چندین پزشک برای آنها نوشته شود و معمولاً نظارت کلی بر داروها و مصرف آنها از سوی یک فرد مطلع وجود ندارد. بیماران ممکن است دستورات مربوط به ضرورت کامل نمودن دوره درمان را فراموش کنند. غالباً ناپدید شدن علائم بیماری ممکن است بهترین دلیل برای قطع مصرف دارو به حساب آید که در بسیاری از موارد ممکن است منجر به شکست درمان گردد.

تضعیف حس‌های عمومی مثل کاهش شنوایی- مشکلات بینایی و ناتوانی‌های فیزیکی به اضافه وجود داروهای مختلف ولی با شکل ظاهری یکسان می‌توانند موجب بروز اشتباه در مصرف داروها گردند.

نکاتی که می‌توانند باعث کاهش میزان اشتباه در مصرف دارو و تسهیل مصرف داروها گردند شامل:

- پزشکان تا آنجا که ممکن است رژیم های دارویی ساده‌تر را انتخاب نمایند. هنگامی که داروهای متعدد و نسخه می‌شوند، سعی شود داروهایی تجویز گردند که در زمانهای یکسان از شبانه‌روزی مصرف شوند و در اولین فرصت که امکان دارد، تعداد داروهای مصرفی بیمار کاهش یابد.

- پزشکان در مورد عوارض دارویی و تداخلات دارویی همیشه هوشیار باشند.

- بیماران یک لیست از داروهای مصرفی تهیه و هنگام مراجعه پزشک به پزشک ارائه نمایند .

- افراد سالمند به دلیل کاهش تولید بزاق، اغلب در بلع قرص‌های بزرگ دچار مشکل می‌شوند. حتی‌الامکان از این قرص‌ها استفاده نشود.

- داروهای که به شکل مایع هستند و می‌باید با قاشق پر اندازه‌گیری شوند بویژه در بیماران مبتلا به هر نوع لرزش یا ناتوانی حرکتی نامناسب می‌باشند در چنین مواردی استفاده از سرنگ جهت تعیین دقیق میزان دارو می‌تواند کمک کننده باشد.

- برچسب‌های روی داروها به اندازه کافی بزرگ باشند که افراد دچار کاهش بینائی بتوانند آنها را بخوانند.

 

دکتر فرهاد گودرزیان
 


 



دفعات مشاهده: 3071 بار   |   دفعات چاپ: 403 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به معاونت غذا و دارو دانشگاه می باشد.