اهمیت مراقبت پیش ازبارداری:

وضعیت مادر قبل از بارداری در سالم سپری شدن بارداری وی و سلامت نوزاد تاثیر بسزایی دارد.از این رو ارائه مراقبتهای پیش از بارداری به خانمی که تصمیم دارد باردار شود بسیار ضروری است . بدین منظور مراقبتهای استانداردی تعریف شده که لازم است توسط ماماها و پزشکان ارائه گردد .
بسیاری ازبیماریها وشرایط طبی نیازبه کنترل ،تغییردارو،ارزیابی وضعیت ویا عوارض بیماری پیش از بارداری داشته و عدم توجه به آنها میزان مرگ وعوارض مادری /جنینی /نوزادی را افزایش میدهد.
بیماری ها و شرایط تأثیرگذار بر بارداری که نیازمند توجه به آنها در زمان پیش از بارداری است عبارتنداز: بیماری قلبی، دیابت، لوپوس، آرتریت روماتوئید، اختلالات روانی، آنمی، تالاسمی مینور، صرع، ابتلا به فشارخون بالا، سل تحت درمان، بیماری تیروئید، مصرف کنندگان الکل و دخانیات و مواد مخدر، ابتلا به عفونت های علامت دار واژینال، نمایه توده بدنی بیش از 25 و کمتر از 5/18 و یا اختلالات تغذیه ای، سندرم تخمدان پلی کیستیک و....

اقدامات لازم جهت پیش ازبارداری:

مراجعه به مرکزبهداشتی درمانی یا مطب پزشک متخصص جهت معاینات پزشکی ومامایی(ویزیت اولیه توسط پزشک یا ماما درمراکزبهداشتی درمانی بصورت رایگان صورت می گیرد.)
انجام آزمایشات اولیه به منظور شناسایی برخی مشکلات قبل ازبارداری
انجام پاپ اسمیر
مصرف قرص فولیک اسید حداقل 3ماه قبل ازبارداری
مشاوره با پزشک درخصوص وجود بیماری قبل ازبارداری
توصیه می شود درصورت شناسایی بیماری درمراقبتهای پیش ازبارداری به منظور درمان و یا کنترل بیماری ، به پزشک متخصص یا مرکزبهداشتی درمانی تازمان بارداری مراجعه منظم داشته باشید.

اهمیت مراقبتهای دوران بارداری:
مراقبتهای دوران بارداری شامل مجموعه اقداماتی است که طی آن یک سری معاینات دوره ای ،ازمایشات و بررسی های پاراکلینیکی به مادر ارائه می شود و آموزش مادر و اطرافیان وی انجام می گردد .
 هدف از این مراقبتها تشخیص علائم خطر و ارجاع به موقع برای درمان و در نهایت آماده کردن مادر برای زایمان است که از بروز عوارض باردای و زایمان در مادر ،جنین و نوزاد جلوگیری کرده و منجر به کاهش مرگ و میر آنان میگردد .

اقدامات لازم جهت دوران بارداری:
مراجعه فوری جهت تشخیص به موقع بارداری یک هفته پس ازتاخیر قاعدگی به پزشک یاماما
مراجعه درزمانهای تعیین شده جهت مراقبتهای معمول دوران بارداری به مرکزبهداشتی درمانی یاپزشک وماما:
معمولا یک بارداری طبیعی 40 هفته طول می کشد .در این مدت مراقبتهای لازم باید 8 بار به مادر (2 بار در 20 هفته اول و 6 بار در 20 هفته دوم بارداری )ارائه گردد .
نکته:تعداد این ملاقات ها ممکن است با توجه به وضعیت مادر و نظر پزشک یا ماما تغییر کند .
انجام تستهای غربالگری ناهنجاریهای جنینی دربارداری
انجام آزمایشات روتین بارداری وسونوگرافی دربارداری
مصرف فولیک اسید تا پایان بارداری روزانه 400میکروگرم(این قرص از3ماه قبل بارداری نیز توصیه می شود.)
مصرف قرص آهن ازهفته 16 بارداری تاسه ماه پس اززایمان روزانه یک قرص
مصرف قرص یا کپسول مولتی ویتامین ازهفته 16 بارداری تاپایان بارداری روزانه یک قرص یاکپسول
(درصورتیکه قرص مولتی ویتامین حاوی 400 میکروگرم می باشد نیازی به ادامه مصرف فولیک اسید نیست.)
نکته: قبل ازمصرف قرص مولتی ویتامین درخصوص مقادیر ویتامین آ موجود درقرص یا کپسول با پزشک یاماما مشورت کنید زیرا مقادیر بیش ازحد مجاز آن دربارداری مضرخواهدبود.
شرکت در8جلسه کلاسهای آمادگی برای زایمان ازهفته20 بارداری
ویزیت اولیه بارداری وآزمایشات دوران بارداری بطور رایگان صورت می پذیرد.
توجه به علائم خطر بارداری ودرصورت مواجهه با هریک ازمشکلات وعلائم خطرذیل سریعا" به مرکزبهداشتی درمانی ویا بیمارستان مراجعه گردد:
خونریزی یالکه بینی-کاهش یا نداشتن حرکت جنین-آبریزش یا خیس شدن ناگهانی-دردوورم یک طرفه ساق پا وران-دردشکم وپهلوهاویا دردسردل-سوزش یا دردهنگام ادرارکردن-استفراغ شدید ومداوم یا خونی-تب ولرز-تنگی ونفس وتپش قلب-ورم دستها،صورت یا تمام بدن-سردرد وتاری دید-افزایش ناگهانی وزن(یک کیلوگرم یابیشتر درهفته)-عفونت،آبسه ودردشدید دندان

اهمیت مراقبتهای پس از زایمان:
تعداد زیادی از مادران به دلیل عفونت ،خونریزی و فشارخون بالا پس از زایمان درمعرض خطرقرارمی گیرند. .بنابراین ضروری است مادران پس از زایمان در زمان های تعیین شده برای اطمینان از سلامت خود و نوزادشان مراقبت شوند.

اقدامات لازم جهت مراقبت پس اززایمان:
مراجعه درزمانهای ذیل جهت مراقبتهای پس اززایمان به مرکزبهداشتی درمانی یاپزشک وماما
دفعات مراقبت پس از زایمان:
مراقبت اول:  3  روز اول   
مراقبت دوم:  10 تا 15 روز اول
مراقبت سوم:  42 تا 60 روز پس از زایمان
تعداد این ملاقات ها ممکن است با توجه به وضعیت مادر و نظر پزشک یا ماما تغییر کند .

توجه به علائم خطر پس اززایمان ومراجعه دراولین فرصت به مرکزبهداشتی درمانی یا بیمارستان:

خونریزی بیش ازحد قاعدگی درهفته اول –دردوسوزش وترشح ازمحل بخیه ها-دردشکم وپهلوها-افسردگی شدید-جنون پس اززایمان-سوزش یادردهنگام ادرارکردن-خروج ترشحات چرکی وبدبو ازمهبل-دردوتورم وسفتی پستانها-تب ولرز-دردوورم یک طرفه ساق پاوران-تنگی نفس-تپش قلب-سرگیجه-سردردی که بامسکن بهبودنیابد.

توجه به بهداشت فردی ومحل بخیه ها:

تعویض مکررنواربهداشتی ولباس زیر، درصورت زایمان طبیعی :شستشوی روزانه ناحیه تناسلی،نشستن درآب گرم،استفاده از حرارت سشواریالامپ پوشیده باپارچه(برای ترمیم سریع محل بخیه)ودرصورت زایمان سزارین:پانسمان روزانه محل بخیه ها،درصورت وجودقرمزی،ترشح ودرددرناحیه عمل مراجعه به مرکزبهداشتی درمانی

مصرف قرص آهن ومولتی ویتامین روزانه یکعددتا3ماه پس اززایمان
انجام زایمان ایمن:
انجام زایمان درمکان ایمن(بیمارستان-مراکزدرمانی-تسهیلات زایمانی) وتوسط فردماهرضروریست.
خانم بارداربه محض بروزعلائم زایمانی مانندترشح خونابه ای،پارگی کیسه آب ودردهای انقباضی منظم شکم وکمر
می بایست به نزدیکترین مرکزدرمانی مراجعه فوری نماید.