زمینه و هدف : بلع جسم خارجی یکی از شایع‌ترین اورژانس‌های پزشکی است. سن بیمار، نوع جسم خارجی و علایم بالینی در درمان بیماران کمک‌کننده است. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی جسم خارجی در مری و عوارض آن در بیماران بستری در مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان انجام شد.

روش بررسی : این مطالعه توصیفی گذشته‌نگر با استفاده از اطلاعات پرونده 145 بیمار (61 مرد و 84 زن) با تشخیص بلع جسم خارجی بستری در مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر گرگان طی سال‌های 1383 لغایت 1393 انجام گردید. سن بیمار، نوع جسم خارجی و علایم بالینی برای هر بیمار از پرونده استخراج و در یک فرم ثبت گردید.

یافته‌ها : شایع‌ترین شکایت اصلی دیسفاژی (42.75%) و شایع‌ترین جسم خارجی استخوان مرغ (25.51%) بود. در گروه سنی زیر 15 سال شایع‌ترین جسم خارجی سکه (15.86%) بود. در 56 مورد (38.62%) وجود جسم خارجی در مری بدون عارضه بود. عوارض ناشی از بلع جسم خارجی به ترتیب شامل اروزیون (24.82%)، زخم (21.37%)، پارگی مخاطی (6.2%)، مراجعه مجدد (4.82%)، پارگی مری (3.44%) و آبسه (0.68%) تعیین گردید. با توجه به نتایج اندوسکوپی، شایع‌ترین محل گیرافتادن جسم خارجی در یک‌سوم فوقانی مری (62.63%) تعیین شد.

نتیجه‌گیری : دیسفاژی شایع‌ترین شکایت و سکه شایع‌ترین جسم خارجی در مری کودکان بود. اروزیون و زخم شایع‌ترین عارضه و ناحیه یک‌سوم فوقانی مری شایع‌ترین محل گیرافتادن جسم خارجی مری تعیین شد.

زمینه و هدف: آسپیراسیون جسم خارجی علت مرگ در 7 درصد کودکان زیر 4 سال است. کودکان به دلیل نداشتن دندان‌های مولار و در نتیجه جویدن نامناسب غذا و از طرفی انجام فعالیت‌های مختلف از جمله حرف زدن، خندیدن و حتی دور خود چرخیدن حین غذا خوردن بیشتر در خطر آسپیراسیون هستند. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی آسپیراسیون جسم خارجی در کودکان زیر 10 سال انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی روی 50 کودک (21 پسر و 29 دختر) زیر 10 سال با تشخیص نهایی آسپیراسیون جسم خارجی بستری شده در مرکز آموزشی درمانی طالقانی گرگان از مهر ماه سال 1395 لغایت مهر ماه سال 1396 انجام شد. مشخصات دموگرافیک، نتایج حاصل از معاینه فیزیکی، رادیوگرافی و برونکوسکوپی ثبت شده در پرونده و گزارش رادیولوژی توسط متخصص ریه و رادیولوژی جمع‌آوری شدند.

یافته‌ها: شایع‌ترین سن آسپیراسیون جسم خارجی بین 1 تا 3 سال (58 درصد)، سپس بالای 3 سال (24درصد) و زیر یکسال (18درصد) تعیین شد. علایم بیماران دچار آسپیراسیون جسم خارجی به ترتیب شامل سرفه (64درصد)، خس خس سینه (52 درصد)، تنگی نفس (32 درصد)، دچار خفگی حین تغذیه (30 درصد) بودند. بیشترین یافته بالینی در معاینه به ترتیب شامل سمع ویزینگ (40درصد)، کاهش صدای ریوی (34درصد)، سمع استریدور (20درصد) و سمع رونکای (6درصد) بودند. شایع‌ترین یافته‌های رادیولوژیک به ترتیب شامل پر هوایی ریه راست (24 مورد، 48 درصد)، شیفت مدیاستن به چپ (15 مورد، 30 درصد)، آتلکتازی ریه راست (10 مورد، 20 درصد) و پرهوایی ریه (8 مورد، 16 درصد) تعیین شدند. تنها در یک مورد (2 درصد) جسم رادیو آپاک دیده شد که در ریه راست قرار داشت. در 32 درصد موارد بررسی گرافی نرمال بودند. در 70 درصد موارد بیماران کمتر از 24 ساعت، در 26 درصد بین یک تا 15 روز و در 4 درصد از موارد بیش از 15 روز به مراکز درمانی آورده شده بودند. شایع‌ترین جسم خارجی آجیل (32 درصد) و پس از آن اشیا پلاستیکی (26 درصد) بودند. آسپیراسیون در 14 درصد توسط تخم آفتابگردان و در 10 درصد توسط حبوبات ایجاد شده بود. 18 درصد نیز سایر اجسام خارجی را تشکیل دادند.

نتیجه‌گیری: بیشترین علامت بالینی آسپیراسیون جسم خارجی شامل سرفه، سمع ویزینگ و پر هوایی ریه راست بودند.