---

اثر غلظت های مختلف استرپتومایسین بر رشد سویه های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سویه های مقاوم به این دارو افزودن 0.1 میکروگرم در میلی لیتر استرپتومایسین به محیط لوون اشتاین، می تواند زمان ظهور کلنی را 7-5 روز کاهش دهد و افزودن حساس 0.01 میکروگرم در میلی لیتر از این دارو به محیط پایه لوون اشتاین، ظهور کلنی سویه ها را 5-1 روز تسریع نماید. سازوکار دقیق این عمل نامشخص است ولی ممکن است بعلت اثر استرپتومایسین روی پورین ها باشد که نقش انتقال مواد غذایی را به عهده دارند. وجود غلظت های پایین (0.1، 0.01 میکروگرم در میلی لیتر) استرپتومایسین در محیط لوون اشتاین سبب تغییر شکل کلنی در بعضی از سویه ها می شود.

---

بروز مقاومت های دارویی سل موجب شده است تا جستجو در زمینه داروهای جدید گسترش یابد. محیط لون اشتاین جانسون به عنوان پایه ای برای کشت سویه های مایکوباکترویم توبرکلوزیس در اکثر نقاط جهان کاربرد دارد. گروهی از مواد ضد میکروبی که در درمان سال کاربرد دارند، به حرارت حساس هستند و نمی توان آنها را در محیط لون اشتاین جانسون به کار گرفت. در تحقیق انجام شده با توجه به امکانات اولیه هر آزمایشگاه تحقیقاتی سل، روشی برای سنجش مقاومت دارویی این نوع داروها طراحی و به کار گرفته شد. در این روش تعداد پنج سویه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مقاوم به دارو جدا شده از بیماران، انتخاب شده و اثر داروهای اصلی برای درمان سل به روش ذکر شده به همراه روش استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج قرائت آنتی بیوگرام میانگینی از سه بار تکرار آزمایش بود که نشاندهنده این است که مجاورت اولیه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس به مدت 48 ساعت در محیط آبگوشتی میدل بروک 7H9 broth با داروهای ضد سلی و کشت مجدد روی محیط لون اشتاین جانسون فاقد آنتی بیوتیک وانکوبه گذاری به مدت 41 روز، اختلاف معناداری با نتایج حاصل از روش استاندارد کشت روی محیط آگاردار میدل بروک 7H9 broth و لون اشتاین جانسون حاوی آنتی بیوتیک ندارد.

---

بیماری های میکوباکتریومی از قدیم ترین بیماری های شناخته شده بشری هستند. ذهن تاریخ پر است از خاطرات تلخ تهاجم بیماری های میکوباکتریومی، به خصوص سل و جذام که حتی امروز، سال ها پس از کشف عامل، راه های تشخیص، پیشگیری و درمانشان هنوز نام آنها ترس و وحشت را در انسان زنده می کند. اگر چه دوران اوج بیماری جذام، فروکش کرده، بیماری سل، سال هاست که در پی اوج گیری مجدد، می رود تا به عنوان یک خطر جدی برای بشریت و به خصوص جوامع جهان سوم خودنمایی کند و در این راه، دست ویروس ایدز را نیز سخت فشرده است تا با هم به نبرد با سلامت برخیزند. از طرفی فرصت مناسبی به دست آمده که بعضی از گونه های میکوباکتریومی بی خطر یا کم خطر، خود را به شکل یک عامل بیماری زا جدی مطرح نمایند و مولد بیماری هایی مرگ آفرین در انسان شوند. محققینی که با چهره جدید این سازواره (ارگانیسم)، آشنایی یافته اند، سخت در تلاشند تا با شناسایی ویژگی های دقیق ترشان، نقاط ضعف آنها را یافته و به مبارزه جدی تر با آنان برخیزند. این نوشتار نیز در پی روشن سازی یکی از ویژگی های میکوباکتریومی یعنی کندی رشد آنها می باشد.

---

زمینه و هدف: سلول های T کمکی نوع یک (Thl) و لنفوسیت های CD8+T نقش به سزایی در برقراری حفاظت مقابل عفونت با مایکوباکتریوم توبرکلوزیس دارند. MPB51 یکی از پروتیین های ترشحی مایکوباکتریوم می باشد که باعث تحریک پاسخ ‌های ایمنی هومورال و سلولی در طی عفونت با باسیل های سل می گردد. هدف از این مطالعه شناسایی اپی توپ های غالب لنفوسیت های T از مولکول MPB51 در موش ‌های BALB/c می باشد.روش بررسی: این مطالعه تجربی از تیر ماه 1381 لغایت اسفند ماه 1381 انجام گردید. DNA کد کننده مولکول MPB51 ابتدا در پلاسمیدهای pCI کلون گردید. پس از ایجاد گلوله های ژنی حاوی ذرات طلای پوشیده شده از ژن MPB51، با استفاده از تفنگ ژنی (Gene gun) موش های سفید نژا د BALB/c مورد واکسیناسیون قرار گرفتند. دو هفته بعد از آخرین ایمن سازی سلول های طحالی استخراج شد و در حضور یا عدم حضور مجموعه ای از پپتیدهای هم پوشان سنتتیک توالی کامل مولکول MPB51 در محیط کشت RPMI1640 حاوی 10در صد FCS کشت داده شد. تولید IFN-γ داخل سلول و سوپ کشت سلولی به ترتیب با روش فلوسیتومتری و ELISA بررسی گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که واکسیناسیون DNA باعث ایجاد پاسخ ایمنی قوی تنها در برابر پپتید حاوی اسید آمینه 40-21P می شد. آنالیز های بیشتر با استفاده از الگوریتم های کامپیوتری امکان شناسایی اپی توپ نه اسید آمینه ای 32-P24 را به عنوان اپی توپ غالب سلول CD8+T فراهم نمود.نتیجه گیری: این تحقیق مشخص ساخت کمپلکس MHC کلاس یک - پپتید (P24-32/H2-Dd) توسط سلول های T سیتوتوکسیک (CTL) تولید کننده IFN-γ شناسایی می گردد. با استفاده از روش حذف دستجات لنفوسیت های T مشاهده شد لنفوسیت های CD8+T تنها سلول های پاسخگو در برابر پپتید ایمونوژن 32-24P در موش های BALB/c می باشند. نتایج به دست آمده از این تحقیق علاوه بر آنکه به شناخت مکانیسم های پاسخ های ایمنی سلولی در برابر توبرکلوزیس کمک می نماید، در طراحی واکسن موثرتری در مقابل عفونت M.tuberculosis نیز مفید خواهد بود.

---

زمینه و هدف : بیماری سل یکی از مشکلات بهداشتی جهان است. مقاومت دارویی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس نیاز دستیابی به داروهای جدید را به طور جدی مطرح ساخته است. سیر به عنوان یکی از گیاهان دارویی سرشار از موادی است که می‌تواند در درمان عفونت‌های میکروبی کاربرد داشته باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تغییرات مرفولوژیک مایکوباکتریوم توبرکلوزیس بعد از مجاورت با عصاره کلروفرمی سیر بود. روش بررسی: در این مطالعه in vitro مایکوباکتریوم توبرکلوزیس سویه استاندارد H37RV و سویه‌های جدا شده از بیماران با غلظت‌های مختلف عصاره کلروفرمی سیر در زمان‌های 12و24و48 و 72 ساعت در محیط آبگوشتی میدل بروک 7H9 Broth و محیط لون استاین جانسون کشت داده شد. تغییرات شکلی باکتری در مطالعه میکروسکوپی بر روی مرفولوژی باکتری و در مطالعه ماکروسکوپی شکل ظاهری، قوام و سطح کلنی ایجاد شده در محیط لون استاین جانسون بررسی شد. یافته‌ها : مجاورت عصاره کلروفرمی سیر با باکتری موجب تبدیل کلنی باکتری از شکل خشن با سطح گل کلمی به حالت صاف و موکوئیدی ‌شد. در مطالعه میکروسکوپی در زمان‌های مختلف تغییرات شکلی باکتری از باسیل به کوکسی به خوبی مشهود بود. همچنین مشخص شد که در زمان‌های 48و72 ساعت مجاورت غلظت mg/ml67/0 از عصاره سیر با سویه حساس استانداردH37RV و سویه‌های کلینیکی مقاوم به دارو جدا شده از بیماران اثر مهاری دارد. نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که از نظر تغییرات مرفولوژی، باسیل سل در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌های رایج و کنترل منفی باعث تبدیل باکتری از حالت باسیلی به کوکوباسیل و تغییر کلنی از ظاهری خشن به صاف شده و میزان رشد را کاهش می‌دهد.

---

زمینه و هدف : ویتامین D درپاسخ ایمنی بر علیه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس دخالت دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثر ویتامین D به عنوان مکمل داروئی در سیر درمان بیماران مبتلا به سل ریوی انجام شد.

روش بررسی : این کارآزمائی بالینی روی 96 بیمار مبتلا به سل ریوی که از نظر گروه سنی و جنس همسان‌سازی شده بودند؛ در شهرستان اهواز طی سال‌های 88-1387 انجام شد. بیماران سن18 سال یا بالاتر داشتند و در آنان آزمایش خلط از نظر باسیل اسیدفست (AFB) مثبت بود. بیماران به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. گروه مداخله تحت درمان استاندارد ضدسل (6ماهه) به همراه ویتامینD ، 800 واحد در روز- و گروه شاهد فقط تحت درمان استاندارد ضدسل قرار گرفتند. آزمایش خلط بیماران از نظر AFB در پایان ماه‌های اول ، دوم ، سوم ، چهارم و ششم پیگیری شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS-16 و با استفاده از آمار توصیفی وآزمون تی و کای‌دو و تست دقیق فیشر تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها : میانگین سنی بیماران در گروه‌های مداخله و شاهد به ترتیب 17.8±39.1 و 17.6±38.3 سال بود. میزان کلی بهبودی در گروه مداخله و شاهد به ترتیب 93.8 درصد و 95.8 درصد بود که تفاوت معنی‌داری نداشتند. میزان خلط منفی در گروه مداخله در پایان ماه‌های اول، دوم ، سوم ، چهارم و ششم به ترتیب 66.7 درصد ، 78.5 درصد، 93.8 درصد ، 93.8 درصد و 93.8 درصد و در شاهدها به‌ترتیب 35.4 درصد ، 66.7 درصد، 91.7 درصد ، 95.8 درصد و 95.8 درصد بود. اختلاف بین دو گروه در پایان ماه اول و در پایان ماه دوم معنی‌‌دار بود (P<0.05).

نتیجه‌گیری : این مطالعه نشان داد که ویتامین D به عنوان مکمل درمان ضدسل باعث بهبود نتیجه کلی درمان نمی‌شود؛ ولی سبب تسریع در پاک شدن بیماران از باسیل سل می‌شود.

---

زمینه و هدف : تشخیص سل نهفته به روش آزمون جلدی توبرکولین (TST) با محدودیت‌هایی همراه است. اطلاعات کمی در مورد انجام آزمایشات سرولوژی برای تشخیص سل نهفته در افراد آلوده به ویروس نقص ایمنی (HIV) وجود دارد. این مطالعه به منظور تعیین شیوع سل نهفته در بیماران HIV مثبت و مقایسه تشخیصی سنجش آنتی‌بادی ضدآنتی‌ژن‌های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با آزمون جلدی توبرکولین انجام شد.

روش بررسی : در این مطالعه توصیفی 62 بیمار HIV مثبت به روش تصادفی از میان مراجعین یک مرکز ترک اعتیاد در اهواز تحت آزمون TST با ماده PPD 5واحدی و سنجش IgM علیه آنتی‌ژن‌های باسیل سل طی سال 1387 قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-15 و آزمون آماری کای اسکوئر تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها : از میان 62 فرد مطالعه شده 34نفر (54.8%) ،TST مثبت داشتند؛ در حالی که فقط 6نفر (9.7%) تست IgM مثبت داشتند. سل نهفته در 37 نفر (59.7%) با یکی از دو روش فوق تشخیص داده شد. مطابقت کلی دو تست 45.2% بود که از نظر آماری معنی‌دار نبود. در افرادی که توسط یکی از دو تست مثبت شده بودند؛ فقط در 4.8% موارد هر دو تست مثبت بودند. عدم مطابقت در 54.8% موارد یافت شد. نتایج مثبت برای دو تست در افرادی که در دو گروه از نظر شمارش CD4 (بیشتر از 200 سلول و کمتر از 200 سلول) قرار داشتند؛ تفاوت آماری معنی‌داری نداشت.

نتیجه‌گیری : این مطالعه نشان داد که شیوع عفونت سل نهفته در بین معتادان تزریقی HIV مثبت در منطقه مورد مطالعه از سایر نقاط دنیا بیشتر است. آزمون جلدی توبرکولین تست مفیدی برای تشخیص سل نهفته در افراد HIV مثبت است و بر سنجش IgM علیه آنتی‌ژنهای مایکوباکتریوم‌ توبرکلوزیس ارجحیت دارد.

---

زمینه و هدف : روش MIRU-VNTR به یکی از فراگیرترین روش‌های استاندارد شده ژنوتایپینگ مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمپلکس تبدیل شده است. این مطالعه به منظور تعیین ساختار ژنتیکی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس به روش MIRU-VNTR و نیز تعیین نقش اعضای دیگر مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمپلکس در ایجاد بیماری سل انجام گردید. روش بررسی : این مطالعه توصیفی روی 53 جدایه حاصل از کشت باکتریایی نمونه‌های خلط و لاواژ معدی بیماران مشکوک به بیماری سل انجام شد. به منظور تعیین هویت جدایه‌ها در ابتدا از آزمون‌های 16S rRNA و Rv Typing و در مرحله بعد از آزمون RD typing استفاده شد. سپس با به‌کارگیری 12 لوکوس شناخته شده MIRU-VNTR typing ژنوتایپ جدایه‌ها مشخص گردید. یافته‌ها : در مجموع 44 تیپ ژنتیکی مورد شناسایی قرار گرفت. به‌طوری که 13 جدایه در 4 تیپ ژنتیکی به‌صورت مشترک یک ژنوتیپ را از خود نشان دادند و 40 تیپ ژنتیکی هر کدام فقط توسط یک جدایه نمایش داده شدند. در مقایسه میان لوکوس‌های 12 گانه MIRU-VNTR از نظر قدرت تفریق مشخص گردید MIRU-26 با 7 آلل قدرتمندترین توان افتراق میان جدایه‌ها را از خود نشان داده است. به طوری که Simpson’s diversity index در این لوکوس عدد 0.767 بود. به‌جز یک جدایه با هویت مایکوباکتریوم بوویس، 52 جدایه دیگر مایکوباکتریوم توبرکلوزیس بودند. هیچ‌یک از نمونه‌ها به سایر اعضای مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمپلکس آلوده نبودند. همچنین آلودگی همزمان نمونه‌ها به بیش از دو سویه مشاهده نشد. نتیجه‌گیری : اگرچه 42 تیپ ژنتیکی MIRU-VNTR در میان 53 جدایه تحت مطالعه شناسایی شد؛ اما دستکم در 19 مورد تفاوت میان این تیپ‌ها، فقط در مورد یک لوکوس از 12 لوکوس به‌کاررفته مشاهده گردید. بدین ترتیب در مجموع جمعیت ژنتیکی نسبتاً همگنی از جدایه‌ها مشاهده گردید. اگرچه شناسایی 13 جدایه اپیدمیک در قالب 4 تیپ ژنتیکی می‌تواند به عنوان نشانه انتقال بیماری در میان مبتلایان باشد؛ اما در مجموع انتقال بیماری در بیماران تحت بررسی چندان گسترده به‌نظر نمی‌رسد.

---

زمینه و هدف: زندانیان در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های خطرناک مسری از جمله ویروس نقص ایمنی انسان (HIV)، ویروس هپاتیتB (HBV)، ویروس هپاتیت C (HCV) و توبرکلوزیس (TB) قرار دارند. این مطالعه به منظور تعیین شیوع عفونت‌های همزمان با ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) در زندانیان مرد استان البرز انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی 100 بیمار مرد زندانی مبتلا به HIV با میانگین سنی 7±39 سال انجام شد. از بیماران نمونه خلط و خون گرفته شد. برای بررسی هپاتیت B و C تست الایزا بر روی سرم بیماران انجام شد. پس از استخراج DNA این ویروس‌ها، بار ویروسی با استفاده از روش مولکولی Real time PCR اندازه‌گیری و سپس نمونه‌های مثبت تعیین توالی شدند و ژنوتیپ آنها تعیین گردید. برای بررسی عفونت توبرکلوزیس خلط بیماران به روش اسید فست رنگ‌آمیزی شد.

یافته‌ها: فراوانی ابتلا به HBV، HCV و TB در بین 100 نفر از زندانیان مرد مبتلا به HIV به ترتیب 45 درصد، 3 درصد و 9 درصد تعیین شد. مبتلایان به HBV دارای ژنوتیپ D و ساب ژنوتیپ ayw2 بودند. 45 درصد بیماران آلوده به HCV بودند که از میان آنها 3 درصد آلودگی همزمان HIV-HCV-TB داشتند. از 45 بیمار مبتلا به HCV، تعداد 34 نفر (75.5%) ژنوتیپ 1a و 11 نفر (24.5%) دارای ژنوتیپ 3a بودند. تعداد 9 بیمار همزمان مبتلا به بیماری TB بودند. سابقه اعتیاد تزریقی شایع‌ترین راه (79%) ابتلا به HCV و HBV تعیین شد. بین متغیرهای سن، تعداد سلول‌های CD4 و راه انتقال با ابتلا به عفونت HCV در افراد مبتلا به HIV ارتباط آماری معنی‌داری یافت نشد.

نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان‌دهنده شیوع بالای هپاتیت C و بیماری سل در بین زندانیان مرد مبتلا به HIV است.

---

زمینه و هدف: ظهور مقاومت دارویی در مایکوباکتریوم توبرکلوزیس و به ویژه پیدایش سویه‌های مقاوم به دارو مشکلاتی را برای درمان و کنترل شیوع سل در سرتاسر جهان به وجود آورده است. این مطالعه به منظور ارزیابی تغییرات الگوی متیلاسیون ژن N-استیل ترانسفراز (N-acetyltransferase: NAT) در بیماران بی پاسخ به خط اول درمان مایکوباکتریوم توبرکلوزیس انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی 200 بیمار مبتلا به سل انجام شد. بعد از تهیه نمونه خونی از روش نمک اشباع برای استخراج DNA استفاده گردید. سپس برای تعیین کمیت و کیفیت DNA از دو روش اسپکتروفوتومتری و الکتروفورز بر روی ژل اگارز استفاده شد. بررسی الگوی متیلاسیون ژن NAT1 به روش HRM انجام شد.

یافته‌ها: 34 بیمار به خط اول درمان مقاوم بودند. 18 بیمار دارای الگوی هایپرمتیلاسیون، 12 بیمار الگوی غیرمتیله و 4 بیمار الگوی هایپومتیله را نشان دادند. 166 بیمار به خط اول درمان مقاوم نبودند که از این میان 23 بیمار در گروه هایپرمتیله، 120 بیمار در گروه غیرمتیله و 23 نفر در ردیف هایپومتیله قرار داشتند. بین سطح متیلاسیون و مقاومت دارویی ارتباط آماری معنی‌داری وجود داشت (P<0.05).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که مقاوم بودن به خط اول درمان مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با سطح متیلاسیون ژن N-استیل ترانسفراز مرتبط است.