قانون مجازات اسلامی چیست؟ قانونی است که به تعیین انواع جرائم و مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی که درباره مجرم اعمال می شود می پردازد.

  جرم چیست؟ جرم یعنی عملی که ترک، یا انجام آن از نظر قانون قابل مجازات باشد و پس از ارتکاب، موجب برهم زدن نظم اجتماعی گردد.

  انواع مجازاتها در قانون

  1 – حدود= حد به مجازاتی گفته می شود که نوع و میزان وکیفیت آن در شرع تعیین شده است.

  2 – قصاص= کیفری است که جانی به آن محکوم می شود و باید با جنایت او برابر باشد.

  3 – دیات= دیه مالی است که از طرف شارع برای جنایت تعیین شده است.

  4 – تعزیرات= تادیب و یا عقوبتی است که نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حاکم واگذار می شود. از قبیل حبس، و جزای نقدی و شلاق

  5 – مجازات های بازدارنده= تادیب یا عقوبتی است که از طرف حکومت به منظور حفظ نظم و مراعات مصلحت اجتماع در قبال تخلف از مقررات و نظامات حکومتی تعیین گردد. از قبیل حبس، جزای نقدی، تعطیل محل کسب، لغو پروانه و محرومیت از حقوق اجتماعی و اقامت در نقطه یا نقاط معین و مانند آن.

  فرق بین شکایت کیفری و حقوقی

  1 – دعوای کیفری مربوط به عملی است که برای مرتکب آن، دادگاه مجازات تعیین می کند- ولی برای دعوای حقوقی دادگاه مجازاتی در نظر نمی گیرد فقط مرتکب عمل را به دادن حقوق قانونی دیگران یا انجام تکالیفش ملزم می سازد.

  2 – شکایت کیفری را در هر کاغذی می توان تنظیم و به مرجع قضایی برد. ولی شکایت حقوقی حتماً باید در کاغذ مخصوص بنام دادخواست نوشته شود و گرنه مورد پذیرش قرار نمی گیرد.

  3 – شکایت کیفری را برای رسیدگی باید ابتدا به مرجعی بنام دادسرا برد و بعد از انجام تحقیقات در کلانتری و دادسرا جهت رسیدگی به دادگاه فرستاده می شود. ولی دادخواست حقوقی باید به صورت مستقیم به دادگاه برده شود.

  4 – شکایت کیفری عملاًبدون حضور وکیل دردادسرا مطرح می گردد که عدم حضور یا کمرنگ بودن حضور وکیل در دادسرا وجود دادستان (مدعی العموم )و همکاران ایشان ( دادیار و بازپرس) می باشند در واقع با حضور مدعی العموم که از هر دو طرف شکایت دفاع می نماید فلذا حضور وکلا به اندازه دعاوی حقوقی مطرح نمی باشد..

  5 – برای مطرح کردن شکایت کیفری از هرنوعی فقط یک تمبر 5000 تومانی لازم است در دادسرا بروی آن الصاق می شود ولی برای طرح دعاوی حقوقی باید عموماً به تناسب ارزش مالی که راجع به آن است دعوا مطرح شده یک و نیم در هزار تمبر باطل کرد.( بعضی از دعاوی غیرمالی نیز نیازمند الصاق تمبر میباشد.

  6 – پرونده بسیاری از شکایت های کیفری حتی با پس گرفتن شکایت از طرف شاکی هم بسته نمی شود مثل ( رشوه، قتل، زنا و...) به دلیل حق ا... بودن اما در خصوص دعاوی حقوقی با پس گرفتن از طرف خواهان خاتمه می یابد.

  7 – در شکایت های کیفری، به شکایت کننده شاکی و به طرف او متشاکی یا مشتکی عنه و یا متهم گفته می شود و موضوع پرونده نیز اتهام می گویند. اما در شکایت حقوقی به شکایت کننده خواهان و به طرف اوخوانده و به موضوع پرونده خواسته گفته می شود.

  8 – برای دعوت کردن طرف شکایات کیفری (شاکی و مشتکی عنه ) به دادگاه برگه ای بنام احضاریه برای او فرستاده می شود. ولی برای دعوت کردن طرف دعوای حقوقی (خوانده) از ورقه ای بنام اخطاریه استفاده می کند.

  9 – در شکایت کیفری اگر متهم (مشتکی عنه) به احضاریه توجه نکند در وقت تعیین شده خود را به مرجع قضایی معرفی نکند اورا جلب و به دادسرا هدایت می نمایند،. ولی در دعوای حقوقی اگر خوانده به موقع حاضر نشود منتظر او نمی مانند و ممکن است حق را به خواهان بدهند.