فواید مشارکت بیماران و جامعه :
مشارکت بیماران و جامعه در امر سلامت منجر به افزایش رضایتمندی وجلب اعتماد بیشتر مددجویان ، کاهش اضطراب و هیجانات بیماران ، درک بیشتر نیازهای فردی ، ارتباط مثبت و بهتر متخصصان و اثرات پایا ومثبت بر سلامتی می شود .در صورت تحقق مشارکت بیماران و تلقی آنان بعنوان شریک درمانی با حقوق مساوی ، بیماران در فرآیند درمان خود بطورفعال شرکت می نمایند و با دقت بیشتری طرح درمانی خود را پی گیری خواهند نمود و در نتیجهی توانمند سازی آنان، حفظ سلامت بیمار بهتر تامین می شود . به همین علت نیز عموماً متخصصان نگرش مثبتی نسبت به مشارکت بیماران در امور درمانی خود دارند و این مفهوم را امتیاز خاصی هم برای خود و هم بیماران بشمارمی آورند .
ارزش افزوده ناشی از مشارکت بیماران و عموم مردم در برنامه ریزی و ارائه خدمات سلامت سبب دریافت نقطه نظرات متفاوت مشتریان در ارتباط با یک موضوع یکسان ، بهبود خدمات ، تصمیم گیری بهتر ناشی از دسترسی به دیدگاههای متفاوت و ارتقاء شغلی بیشتر کارکنان ناشی از بازخورد مثبت می شود . عواقب عدم مشارکت بیماران و جامعه، منجر به ارائه خدماتی می شود که فقط پاسخگوی نیازهای تعداد معدودی از افراد است.
اینکه از کجا شروع کنیم ، چه افرادی را درگیر نماییم و در چه فرایند هایی و به چه نحوی آنان را دخیل کنیم، بسیار حائز اهمیت است . از آنجا که مشارکت به معنای ایجاد فرصت برای افراد یا گروهها جهت شرکت در تصمیم گیری بمنظور دستیابی به هدف مشخص و معین است، لذا هر گونه فعالیتی در حیطه مشارکت جامعه و بیمار بایستی دارای هدف شفاف و واضح باشد .
چه کسی/کسانی را مشارکت دهیم ؟
ضروریست که سازمانهای ارائه کننده خدمات دقیقاً افرادی را که تحت تأثیر برنامه ها و طرحهای آنان قرار می گیرند را شناسایی نمایند . این فرآیند بنام « تجزیه و تحلیل ذینفعان» یا Stakeholder Analysis شناخته می شود ، در طی این فرآیند به چهار سؤال حیاتی ذیل پاسخ داده می شود :
· چه افرادی تحت تأثیر برنامه یا طرح مورد نظر قرار می گیرند؟
· چه افرادی به لحاظ زمانی ، مالی ، منابع و یا علایق در این برنامه یا طرح، سرمایه گذاری نموده اند ؟
· در صورتی که فرآیند اطلاع رسانی و آگاه سازی برای جلب مشارکت مردم برای انجام این برنامه یا طرح به خوبی انجام نشود، سازمان از نظرات چه گروه هایی بی بهره می ماند؟
· چه کسی/کسانی دارای نفوذ و اختیارات کافی جهت اعمال تغییرات و بهبود بر اساس تجربه و نظرات بیماران و مراقبان آنان هستند؟
چگونگی مشارکت افراد یا جامعه :
در چگونگی مشارکت افراد یا جامعه ، شناسایی فرصت ها ، انتخاب ابزار و روشهای مناسب و متناسب حائز اهمیت بسیار است .
· روشهای کمی نظیر مطالعات پیمایشی گر چه بسیار ارزشمند است ولی تصاویر مقطعی از عقاید بیماران بدست می دهد و نیازمند طراحی و مدیریت دقیق اجرایی جهت دستیابی به نتایج است .
· روشهای کیفی شامل گروههای متمرکز و مصاحبه نیز می تواند داده های بسیار مناسبی را در خصوص ارزشها ، عقاید و باور بیماران بدست دهد .
· ترکیبی از روشهای فوق که بنا به نظر محققین بر حسب نیاز در بسیاری موارد می تواند کاربرد داشته باشد .
Experience Based Design ( EBD ) ، طراحی مبتنی بر تجربه است و ابزار جامعی جهت حمایت از بیماران و کارکنانی که تمایل به مشارکت در تامین ایمنی ، کیفیت و بهبود ارائه خدمات دارند ، بشمار می رود