آئین نامه کار گروه عملیاتی تخصصی بهداشت و درمان

  حوادث غیر مترقبه دانشگاه علوم پزشکی گلستان

  در اجرای ماده 39 طرح جامع امداد و نجات کشور و به استناد بند 2 ماده 34 همان طرح ، موضوع مصوبه شماره 2282/ت 24412 ه مورخ 23/1/82 هیئت محترم وزیران ، شرح وظایف کار گروه تخصصی عملیاتی بهداشت و درمان حوادث و سوانح غیر مترقبه دانشگاه علوم پزشکی گلستان به شرح زیر می باشد :

  ماده 1 : تعریف امور بهداشت و درمان

  هر گونه اقدام آمادگی ، پیشگیری ، کاهش آثار، مقابله و بازسازی در زمینه مسائل بهداشتی و درمان اعم از درمان پیش بیمارستانی ، درمان بیمارستانی ، بهداشت محیط، بهداشت خانواده، پیشگیری و مبارزه با بیماری ها و بهداشت مواد خوراکی و اشامیدنی ، ارزیابی و نظارت بر وضعیت تغذیه ، بیمارستانها و تسهیلات بهداشتی درمانی ، بهداشت روان و سایر حوزه های فعالیت و وظایف کار گروه بر اساس آئین نامه داخلی آن.

  ماده 2 : هدف کلی

  پیشگیری ، مراقبت، توانبخشی عوارض ناشی از سوانح و حوادث غیر مترقبه قبل، حین، بعداز بروز سانحه.

  ماده 3 اهداف اختصاصی

  1- افزایش قابلیت های خدمات بهداشتی و درمانی موجود وارتقاء دانش فنی کارکنان بهداشت و درمان در زمینه بلایا .

  2- افزایش سطح سلامت جسمی و روانی و اجتماعی و معنوی مردم جهت کاهش آسیب پذیری در شرایط متفاوت و در مراحل مختلف آمادگی ، مقابله ، بازسازی

  3- تامین سلامت کارکنان امور مختلف مدیریت بحران و نیز مردم در شرایط بحرانی .

  4- تداوم عملیات ایمن در ساختمان های اداری مربوطه ، خانه های بهداشت ، مرکز بهداشت، مراکز بهداشتی – درمانی، درمانگاهها ، پایگاههای اورژانس و بیمارستانها در شرایط مختلف.

  5- تضمین ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به موقع و موثر در شرایط مختلف و کاهش زیانها و خسارات مالی ناشی از بحرانها.

  6- تامین امکان تداوم بهره گیری از نیروهای متخصص رسمی و داوطلب جهت دستیاب به اهداف فوق .

  7- تامین شرایط بازگشت به وضعیت عادی .

  8- بازسازی خدمات و تسهیلات بهداشتی و درمانی.

  9- تامین امکانات لازم در سطح کشور جهت مقابله با حوادث.

  10- سطح بندی خدمات و تدوین پروتکل های لازم برای پیشگیری ، درمان و توانبخشی.

  11- کار گروه تخصصی عملیاتی بهداشت و درمان موظف است برای انجام وظائف فوق نسبت به تشکیل کار گروههای فرعی تخصصی اقدام نمایند.

  ماده 4 ئحوه فعالیت ها و فرایندهای کار گروه و زیر گروههای آن :

  1- فرایند آمادگی : خدمات درمانی پیش بیمارستانی و بیمارستانی در کلیه وضعیتهای اضطراری از جمله وضعیت های اضطراری پیچیده ، آوارگان ، پناهندگان و حوادث شیمیایی ، تریاژ ، تخلیه بیمارستان ها ، تسهیلات بهداشتی درمانی و ساختمانها ی وابسته به دانشکده ، مراقبت از بهداشت روان ، بهداشت محیط، نظارت بر تدفین اجساد، نظام مراقبت از بیماری ها در وضعیت اضطراری ، ارزیابی و نظارت وضعیت تغذیه، بهداشت و تنظیم خانواده.

  2- فرایند کاهش آسیب پذیری : تعیین استانداردها و راهنماهای کاهش آسیب پذیری ساختمانی وغیرساختمانی و آموزش آنها در بیمارستانها ، تسهیلات بهداشتی ، درمانی و سایر ساختمانهای وابسته به دانشگاه، ارزیابی خسارات ساختمانی ، ارزیابی ریسک ، ارزیابی اسیب پذیری ساختمانی و تسهیلات غیر ساختمانی ساختمانها و تسهیلات بهداشتی و ابسته به دانشگاه و تسهیل و ترویج مقاوم سازی آنها ، بررسی نقشه های ساختمانی جدید و حصول اطمینان از مقاومت آنها در برابر مخاطرات طبیعی یا فناوری، هماهنگی ارزیابی ایمنی ساختمانها و تسهیلات به منظور تصمیم گیری در مورد اسکان یا تخلیه پس از وقوع بحران ، نظارت بر پروژه های باز سازی.

  3- فرایند آموزش، اطلاعات و پژوهش : هماهنگی آموزشهای همگانی و تخصصی ، راه اندازی مرکز اطلاع رسانی و هشدار رایانه ای رسانه ها و انتشار کتب و مواد آموزشی ، هماهنگی اجرایی ، ارزیابی سریع بهداشتی درمانی ، مانورها و تمرینات همانند سازی ، پژوهش مستند سازی و گزارشات بحران .

  4- فرایند پشتیبانی : هماهنگی داوطلبان و گروههای امدادی داخلی و خارجی ، مسائل حقوقی مربوط به وضعیتهای اضطراری در بخش بهداشت و درمان ، نیروی انسانی، اعتبارات، ارتباطات ترابری ، کمک های اهدایی داخلی و خارجی تامین و توزیع تجهیزات ، دارو ، مواد ، وسایل ، ارزیابی خسارات مالی ، پیگیری تامین نیازهای اولیه کارکنان در وضعیتهای اضطراری (آب، غذا، سرپناه و ...) با هماهنگی سازمانها و نهاد های ذیربط.

  توجه : کار گروه علاوه بر طراحی برنامه آمادگی در حوزه وظائف مربوطه وتشکیل زیرگروههای لازم ، در جریان عملیات با تقسیم وظایف زیر گروههای لازم را تشکیل داده تا وظایف مربوطه را انجام دهند.

  ماده 5 : مراحل چهارگانه مدیریت بحران امور بهداشت و درمان در حوادث و سوانح غیر مترقبه

  الف- مرحله آمادگی :

  1- پژوهش

  سیاستگزاری ، برنامه ریزی ، پشتیبانی ، حمایت اقدامات و نظارت بر امور زیر :

  1-1- جمع آوری اطلاعات و ایجاد بانک اطلاعاتی درباره پرسنل ، اماکن ، تجهیزات و سایر امکاناتی که بالفعل و بالقوه در امور بهداشت و درمان مدیریت بحران به کار می رود

  1-2- جمع آوری اطلاعات و ایجاد بانک اطلاعاتی درباره وضعیت سلامت مردم در مناطق مختلف و مستند سازی و تهیه گزارشی از اثر حوادث و سوانح برآن

  1-3- تهیه ، تدوین ، انتشار ، جمع آوری ، نگهداری و عرضه کتب و مستندات آموزشی و کمک آموزشی داخلی و خارجی مربوط به امور بهداشت و درمان مدیریت بحران

  1-4- انجام پژوهشهای کاربردی در زمینه ارتقای سلامت مردم به منظور کاهش اسیب پذیری آنان در حوادث و سوانح

  1-5- انجام پژوهشهای کاربردی در زمینه بهبود روشهای امور بهداشت و درمان

  2- آموزش :

  1-2- آموزش عملیات امور بهداشت و درمان مدیریت بحران و سایر اطلاعات مورد نیاز به پرسنل رسمی و داوطلب دانشگاه و بخشهای همکار یا وابسته مانند غیر بخش خصوصی و خیریه

  2-2- آموزش اصول مدیریت بحران و موارد ویژه امور بهداشت و درمان مدیریت بحران به مدیران دانشگاه

  2-3- آموزش اصول بهداشت ، بهداشت و درمان در شرایط بحرانی و کمکهای اولیه به مردم

  2-4- تهیه کتب ، جزوات آموزشی ، پمفلت ، پوستر ، فیلم های آموزشی و ..

  2-5- برگزاری کارگاههای آموزشی ، سمینارها ، کنفرانس ها .

  3- برنامه ریزی :

  3-1- تهیه برنامه امور بهداشت و درمان مدیریت بحران براساس اصول مدیریت ریسک

  3-2- تهیه برنامه اختصاصی امور بهداشت و درمان مدیریت بحران شامل مراحل چهارگانه ( آمادگی ، پیشگیری ، مقابله و بازسازی ) برای بحرانهای شایع براساس اصول مدیریت ریسک

  3-3- تهیه برنامه مدیریت بحران در هریک از بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی عمده

  3-4- تهیه شرح وظایف کلیه پرسنل دخیل در امور بهداشت و درمان مدیریت بحران

  3-5- تعیین سازمانهای همکار ، پشتیبان ، جانشین امور بهداشت و درمان مدیریت بحران و جایگاه آنها.

  3-6- تهیه ، بررسی ، ارزیابی و تصویب برنامه ها، لوایح ، طرحها ، موافقت نامه و استانداردها و راهنماها به منظور محقق شدن وظایف کار گروه در حوزه های مختلف

  4- مدیریت منابع :

  4-1- تعیین نوع و میزان منابع مالی ، انسانی ( امکانات و تجهیزات ) و خدمات مورد نیاز امور بهداشت و درمان مدیریت بحران و نحوه نگهداری آنان ( از جمله منابعی که باید بیمارستانها و درمانگاهها داشته باشند - کیتهای کمکهای اولیه)

  4-2- تامین منابع ( مالی ، انسانی ، امکانات و تجهیزات ) و خدمات مورد نیاز امور بهداشت و درمان مدیریت بحران ( از جمله همکاری در تامین منابعی که باید بیمارستانها و درمانگاهها داشته باشند - کیتهای کمکهای اولیه) با مشارکت بخش خصوصی ، تعاون و تشکلهای غیر دولتی .

  4-3- نگهداری منابع ( امکانات و تجهیزات ) امور بهدشت و درمان مدیریت بحران ( از جمله تشویق دیگران در نگهداری منابعی که باید بیمارستانها و درمانگاهها داشته باشند - کیتهای کمکهای اولیه)

  4-4- تهیه دستورالعملهای به کارگیری منابع ( امکانات و تجهیزات ) امور بهداشت و درمان مدیریت بحران ( از جمله منابعی که باید بیمارستانها و درمانگاهها داشته باشند - کیتهای کمکهای اولیه)

  4-5- سیاستگزاری و مدیریت دریافت اقلام بهداشتی درمانی از منابع خارجی با مشارکت سازمانهای بین المللی و جمعیت هلال احمر

  4-6- هماهنگی با ستاد حوادث و سوانح شهرستان به منظور برخورداری از امکانات اولیه برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی مانند آب ، غذا ، سرپناه و امکانات اولیه زیستی برای کارکنان و نیروهای داوطلب ( ترابری ، ارتباطات و غیره )

  5- ایجاد ساختار مدیریتی

  5-1- طراحی ساختارهای مدیریتی مراحل مقابله ، بازسازی و پیشگیری و کاهش آثار امور بهداشت و درمان مدیریت بحران با بهره گیری از اصول « سامانه فرماندهی حادثه »

  5-2- بهره گیری از مشارکت مردم و نیروهای داوطلب ( سازماندهی شده ) در بخشهای مختلف سلسه مراتب تصمیم گیری و اجرا در امور بهداشت و درمان مدیریت بحران

  5-3- تهیه لیست مشخصات افراد اصلی و جانشین در چارت سازمانی امور بهداشت و درمان مدیریت بحران از جمله در تیمهای عملیاتی .

  5-4- تهیه لیست حداقل صلاحیت فردی هریک از پستها در چارت سازمانی امور بهداشت و درمان مدیریت بحران از جمله در تیمهای عملیاتی

  5-5- انعقاد توافقنامه ، قرارداد و یا پیگیری تصویب ائین نامه و یا قانون مناسب توسط مرجع قانونگزار مربوطه به منظور اجرائی شدن روابط بین سازمانی و نیز بهره گیری از مشارکت مردم و نیروهای داوطلب سازماندهی شده در امور بهداشت و درمان مدیریت بحران .

  6- تمرین و مانور

  6-1- برگزاری جلسات توجیهی با مدیران و پرسنل رسمی و داوطلب امور بهداشت و درمان مدیریت بحران

  6-2- برگزاری مانورهای دورمیزی در زمینه امور بهداشت و درمان مدیریت بحران .

  6-3- همکاری با ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه استانداری در برگزاری انواع مانور

  6-4- بررسی و تحلیل نحوه عملکرد گروه وبرنامه های امور بهداشت و درمان مدیریت بحران و نیز تداخل عمل امور بهداشت و درمان مدیریت بحران با سایر امور .

  ب- پیشگیری و کاهش آثار:

  1- پیش از بحران :

  1-1- تعیین و رعایت اصول فنی و ایمنی در ساختمانهای اداری دانشکده

  1-2- تعیین و رعایت اصول فنی و ایمنی در سازه های بیمارستانها ، درمانگاهها ، مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت .

  1-3- ارتقای قابلیتهای بهداشت و درمان موجود ، سلامت مردم به منظور کاهش اسیب پذیری آنان در حوادث

  1-4- تعیین و رعایت اصول فنی و ایمنی در نگهداری منابع ( امکانات و تجهیزات ) امور بهداشت و درمان

  1-5- ارزیابی آسیب پذیری ساختمانی و غیر ساختمانی سازه ها و تسهیلات بهداشتی درمانی وابسته و تقویت و یا جایگزین سازه های ناایمن

  2-هنگام بحران:

  1-2- رعایت کلیه نکات ایمنی در هنگام مقابله ، به منظور حفظ جان و سلامت جسمی ، روانی و اجتماعی کارکنان رسمی و داوطلب امور بهداشت و درمان مدیریت بحران

  2-2- رعایت کلیه نکات ایمنی در هنگام مقابله ، به نحوی که عملیات امور بهداشت و درمان مدیریت بحران ، خود خطر جدیدی برساکنان منطقه آسیب دیده وارد نکند .

  2-3- تصمیم گیری در مورد تخلیه ساختمانها و تسهیلات درمانی

  2- پس از بحران :

  3-1- گوشزد کردن نکات پزشکی و ایمنی( که می توانست از حجم عملیات امور بهداشت و درمان مدیریت بحران بکاهد ) به ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه استان جهت بهره گیری در امر بازسازی .

  3-2- توجه به شرایط جدید و جدی گرفتن نکات ایمنی (که عدم توجه به آنها باعث از دست رفتن منابع گردیده ) در تامین ساختمانهای اداری ، انبارها ، بیمارستانها ، درمانگاهها ، مراکز بهداشتی درمانی ، خانه های بهداشت و سایر امکانات مورد نیاز در مناطق اسیب دیده .

  3-3- مستند سازی و تهیه گزارش از اثار بحران بر سلامت و عملیات بهداشتی درمانی به منظور ثبت نقاط ضعف و قوت و درس گرفتن از نقاط ضعف و برگزاری همایشها و سمینارهای یاد آوری و عبرت آموزی از بحرانها.

  پ - مقابله :

  1- ارزیابی سریع وضعیت بهداشتی درمانی

  2- ارائه خدمات درمانی پیش بیمارستانی

  3- ارائه خدمات درمانی بیمارستانی .

  4- ارائه خدمات پیشگیری و مراقبت از بیماریها.

  5- نظارت بر وضعیت بهداشتی آب شرب و غذا.

  6- نظارت و ارائه خدمات بهداشت محیط

  7- ارائه خدمات بهداشت خانواده

  8- نظارت و ارزیابی وضعیت تغذیه

  9- نظارت بر بهداشت روان

  ت- بازسازی:

  1-ایجاد و یا بازسازی اماکن بهداشتی ودرمانی

  2-تحت پوشش در آوردن جمعیت منطقه آسیب دیده از نظر خدمات بهداشتی درمانی به میزان قبل از وقوع بحران

  3- شناسایی و در نظر گرفتن اولویتهای بهداشتی درمانی منطقه ، هنگام و پس از بازسازی فیزیکی انجام شده

  4- ارزیابی خسارات انسانی و مالی

  5- اطلاع رسانی

  6- آموزش

  7- انجام طرحهای پژوهشی کاربردی و مستند سازی و تهیه گزارش به منظور ثبت نقاط ضعف و قوت خدمات رسانی در حوزه بهداشت و درمان

  8- نظارت بر وضعیت بهداشتی محلهای اسکان موقت تا بازسازی کامل منطقه

  ماده 6 : وظایف دبیرخانه:

  - کارشناس مسئول دبیرخانه به همراه کارشناسان عضو دبیرخانه مسئول انجام وظایف دبیرخانه تحت نظر دبیر میباشد .

  - تدوین آئین نامه داخلی کارگروه براساس ابلاغیه های وزارت متبوعه

  - هماهنگ نمودن و نظارت و ارزشیابی اقدامات کمیته های فرعی

  - تدوین و اجرای برنامه مشترک آمادگی و مقابله با وضعیت های اضطراری با هماهنگی رئیس و اعضاء کار گروه

  - تهیه و ارائه گزارشات به رئیس دانشگاه و ارسال پسخوراند به اعضاء کار گروه

  - نظارت براجرای برنامه های آموزشی همگانی ، ضمن خدمت و تخصصی توسط حوزه معاونین دانشگاه و بیمارستانها

  - ابلاغ تصمیمات ، دستورالعملها تهیه صورت جلسات و انجام کلیه امور اداری لازم

  - ارائه راهکارهای مناسب جهت رفع نواقص و کاستیها براساس نظارت و ارزشیابی فعالیتها و اقدامات کار گروه .

  - اعلام وضعیت بحران و ارائه خدمات در بخش بهداشت و درمان توسط دبیر و سخنگوی کار گروه براساس سطوح بندی وضعیت اضطراری

  - تعیین زمان ، مکان ، دستور جلسات و تهیه صورت جلسات کار گروه و ارسال دعوتنامه هر دو ماه یکبار براساس دستور جلسه و دعوتنامه ارسالی

  - گزارش فعالتیهای دبیرخانه در پایان هر فصل و سال توسط دبیرخانه به رئیس کار گروه بهداشت و درمان و ستاد حوادث غیرمترقبه استان ارائه می شود .